زمانی که افراد به استخدام یک شرکت در میآیند، از حق و حقوقی برخوردار میشوند که کارفرما موظف به پرداخت آنها میباشد. این حق و حقوق شامل تمام کارکنان میشود و نباید میان آنها تفاوتی در نظر گرفته شود. عیدی کارمندان یا کارگران، یکی از مزایایی است که در پایان سال و با نزدیک شدن به سال جدید به پرسنل پرداخت میشود. مبلغ عیدی در هر سال متفاوت است و بستگی به حقوق همان سال دارد. در ادامه با نحوه محاسبه عیدی آشنا شده و به عیدی سال 1402 نیز اشاره خواهیم داشت.
فهرست محتوا
Toggleعیدی کارمندان یا کارگران چیست؟
همانطور که در ابتدای متن هم اشاره کردیم، عیدی کارگران یا کارمندان یکی از مزایایی است که برای این افراد در نظر گرفته شده است. این مبلغ به عنوان کمک خرجی برای ایام عید در نظر گرفته شده است و معمولا در اواسط تا اواخر اسفند ماه به حساب افراد واریز میگردد. عیدی جزو حقوق اصلی تمام پرسنل است و کارفرما حق ندارد میان کارمندان خود در این رابطه تبعیض قائل شود. در صورت چنین شرایطی، کارگر یا کارمند حق اعتراض به کارفرما را دارد.
عیدی کارمندان و کارگران چقدر است؟
در رابطه با مقدار عیدی کارمندان و کارگران، بهتر است به قانون موجود در این رابطه اشاره کنیم:
قانون مربوط به تعيين عيدی و پاداش سالانه كارگران شاغل در كارگاههای مشمول قانون كار مصوب 1370,12,06: “ماده واحده – كليه كارفرمايان كارگاههای مشمول قانون كار مكلفند به هر يك از كارگران خود به نسبت يكسال كار معادل شصت روز آخرين مزد ، بعنوان عيدی و پاداش بپردازند. مبلغ پرداختی از اين بابت به هر يك از كاركنان نبايستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز كند.
- تبصره 1 – مبلغ پرداختی به كاركنانی كه كمتر از يكسال در كارگاه كار كردهاند بايد به مأخذ شصت روز مزد و به نسبت ايام كاركرد در سال ، محاسبه گردد. مبلغ پرداختی از اين بابت برای هر ماه نبايد از يك دوازدهم سقف تعيين شده موضوع ماده واحده اين قانون تجاوز نمايد.
- تبصره 2 – در كارگاههایی كه مطابق رويه جاری كارگاه بيش از مبالغ فوق پرداخت می نمايند ، عرف كارگاه معتبر خواهد بود.
- تبصره 3 – رسيدگی به اختلافات ناشی از اجرای اين قانون در صلاحيت مراجع پيشبينی شده در فصل حل اختلاف قانون كار میباشد.
- تبصره 4 – اين قانون از تاريخ تصويب لازم الاجراء بوده و جايگزين لايحه قانونی تأمين منافع كارگران مشمول قانون سهيم كردن در منافع كارگاههای صنعتی و توليدی مصوب 1341 و لغو قوانين سابق مصوب 23/4/1359 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ايران میگردد.”
مطابق با این ماده واحده مشخص است که میزان عیدی کارکنان، در هر سال دو برابر مبلغ آخرین حقوق است. همچنین سقف این مبلغ نباید بیشتر از سه برابر حداقل حقوق سال جاری باشد. در این رابطه باید اشاره کرد که عیدی مشمولان قانون کار با مشمولان دستگاههای دولتی متفاوت است و در آخر سال توسط دولت تعیین میشود. با این حال چیزی که اهمیت دارد این است که همه کارگران در قانون کار، شامل دریافت حداقل عیدی در سال هستند.
محاسبه عیدی زیر یک سال
در صورتی که کارکنان کمتر از یک سال به خدمت در یک شرکت بپردازند و یا از کارگران فصلی باشند، باید بر اساس همان شصت روز مزد و به نسبت تعداد روزهای کارکرد خود در سال عیدی و پاداش آخر سال را دریافت نمایند. در رابطه با عیدی زیر یک سال، در تبصره یک ماده واحده به خوبی اشاره شده است. همچنین در ادامه باید اشاره کرد که مبلغ عیدی برای چنین افرادی نباید از یک دوازدهم سقف تعیین شده تجاوز کند. حال اگر در کارگاههایی بیش از مبلغ فوق پرداخت شود، برابر با تبصره 2 ماده واحده قانونی عرف کارگاه بوده و معتبر است.
محاسبه عیدی سالانه کارکنان ساعتی و پاره وقت
برخی از کارکنان به جای کار تمام وقت، به کار پاره وقت و ساعتی میپردازند. در رابطه با چنین افرادی هم باید اشاره کرد که این افراد نیز مشمول دریافت عیدی و پاداش سالانه هستند و کارفرما نباید از زیر آن شانه خالی کند. همانطور که برای عیدی زیر یک سال تعداد روزهای کارکرد مهم است، در رابطه با کارمندان پاره وقت نیز به همین شکل است. در واقع برای محاسبه عیدی چنین افرادی هم باید به نسبت ساعات کار انجام شده عیدی و پاداش را محاسبه و پرداخت کرد. حال اگر کارمندان به شکل ساعتی کار کنند و حقوق ماهیانه ثابتی نداشته باشند و دستمزدشان متغیر باشد، محاسبه عیدی بر اساس میانگین حقوق سه ماه آخر صورت میگیرد.
خوب است در همینجا اشاره کنیم که عیدی بازنشستگان، نیز بر اساس فرمول خاصی محاسبه شده و به حساب آنها واریز میگردد. پرداخت عیدی کارگر بازنشسته بر عهده سازمان تامین اجتماعی بوده و کارفرما در این زمینه وظیفهای ندارد. حال اگر یک کارگر در طی سال بازنشسته و یا اخراج شده و یا استعفا داده باشد، عیدی بر اساس تعداد روزهای کارکردش مشخص شده و پرداخت میشود.
آیا مرخصی استعلاجی بر روی مبلغ عیدی تاثیر دارد؟
مرخصی استعلاجی یکی از انواع مرخصیهایی است که کارمندان و کارگران میتوانند از آن استفاده کنند. این مرخصی با مرخصی استحقاقی تفاوت دارد و حتما باید به تایید سازمان تامین اجتماعی برسد. با این حال چیزی که مهم است این است که تعداد روزهای مرخصی استعلاجی، جزو سوابق کارکنان محسوب میشود و شامل پرداخت عیدی و پاداش سالانه میباشد. لازم به اشاره است که عیدی جزو حقوقی است که بر گردن کارفرما است و فوق العاده کار، سختی کار و غیره، باید در محاسبه آن در نظر گرفته شود. اما سایر مزایای رفاهی مانند حق عائلهمندی، کمک هزینه مسکن و خواروبار جزو مزد به حساب نیامده و در پرداخت مبلغ عیدی تاثیری ندارد.
محاسبه عیدی 1402
هر سال با نزدیک شدن به ماههای آخر سال، این سوال برای افراد ایجاد میشود که مبلغ عیدی امسال چقدر است؟ در رابطه با عیدی سال 1402 هم باید اشاره کرد که محاسبه مبلغ عیدی و پاداش 1402 نیز همچون سایر سالهای گذشته است. بر این اساس کارکنان در پایان سال 1401، حداقل مبلغ معادل دو برابر آخرین حقوق خود را به عنوان عیدی سال 1402 دریافت میکنند. همچنین حداکثر مبلغ عیدی، سه برابر پایه حقوق افراد است. در این رابطه هم کارفرما طی قراردادی که با پرسنل خود میبندد، حداقل یا حداکثر میزان عیدی را طی میکند. در رابطه با عیدی بازنشستگان 1402 و عیدی کارکنان ساعتی و پاره وقت نیز باید به همان موارد اشاره شده رجوع کرد. در واقع فرمول محاسبه عیدی برای تمام سالها یکسان است و تنها مبلغ حقوق سال در مقدار آن تاثیر میگذارد. یادتان باشد هر فردی که از یک ماه به بالا برای کارفرمای خود کار کرده باشد، مستحق دریافت عیدی است.
فرمول محاسبه حداقل و حداکثر مبلغ عیدی و پاداش سالانه
در رابطه با فرمول محاسبه عیدی، باید به موارد زیر اشاره کرد:
- حداقل عیدی کارگران = حداقل حقوق، دستمزد روزانه * 60
- حداکثر عیدی کارگران = حداقل دستمزد روزانه * 90
همچنین برای محاسبه عیدی افرادی که کمتر از یک سال کار کرده باشند، باید حقوق ماهانه را در عدد 2 ضربه کرده و حاصل آن را بر 12 تقسیم کرد. عدد حاصل برابر با عیدی هر ماه است. حال باید این عدد را در ماههای کارکرد ضرب کرد. برای مثال اگر شخصی شش ماه نزد کارفرما کار کرده باشد، باید عدد را در 6 ضرب کرد. در این شرایط کارفرما موظف به پرداخت عیدی شش ماه کارکرد کارمند خود میباشد.
جمع بندی
عیدی یکی از مزایایی است که تمام کارکنان مشمول دریافت آن هستند. حداقل مبلغ عیدی برای هر فردی معادل با دو برابر پایه حقوق و حداکثر عیدی معادل با سه برابر پایه حقوق افراد است. در این رابطه هم کارفرما معمولا در قرارداد کاری میان خود و کارمند، این موضوع را ذکر میکند. در رابطه با عیدی بازنشستگان و کارمندان پاره وقت و ساعتی هم در متن اشاره داشتیم. شما میتوانید بر اساس فرمولهای اشاره شده در متن، به محاسبه عیدی بپردازید و از میزان دقیق آن به خوبی مطلع شوید.
جهت دریافت مشاوره و یا کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک اداری آسان کار تماس بگیرید.