آیا کارفرما اجازه دریافت برگه سفید امضا از کارگر را دارد؟

برگه سفید امضا، به برگه‌ای گفته می‌شود که به صورت ناقص تکمیل شده و به امضای یک شخص رسیده است. این برگه در اختیار فرد دیگری قرار داده می‌شود که معمولا با تکمیل بخش‌های ناقص از آن سوءاستفاده می‌شود. این کار سبب ضررات مالی زیادی به افراد می‌گردد و باید حتی الامکان در ارائه چنین برگه‌هایی خودداری کرد. حال گاهی اوقات در روابط کارگر و کارفرما هم بحث ارائه برگه سفید امضا مطرح می‌شود. حال باید دید که آیا کارفرما میتواند از کارگر برگه سفید امضا دریافت کند یا خیر؟

برگه سفید امضا چیست؟

برگه سفید امضا یک برگه‌ای است که تنها بخشی از آن پر شده است و بخش‌هایی از آن ناقص می‌باشد. این برگه توسط فرد امضا شده و به شخص دیگری تحویل داده می‌شود تا بخش‌های ناقص آن توسط او تکمیل گردد. فرد دریافت کننده برگه سفید امضا، میتواند مبلغ و اطلاعات آن را بیشتر از حد درج کرده و از این طریق از فرد امضا کننده سوءاستفاده نماید. در واقع چنین برگه‌هایی سبب ضررات مالی زیادی به افراد می‌شوند و مشکلات زیادی را برای آنها ایجاد می‌نماید.

ارزش برگه سفید امضا

امضای هر سندی به منزله آگاهی از سند و تایید آن است. حال اگر یک سند بر علیه شخصی ارائه شود و شخص اظهار کند که سند به صورت سفید امضا بوده و امضا پیش از تنظیم متن صورت گرفته است، باید در ابتدا سفید امضا بودن آن را اثبات نماید. در صورتی که این موضوع به اثبات برسد، برگه ارزش و اعتبار قانونی نداشته و باید برای شخص مجازات در نظر گرفته شود. در رابطه با این موضوع هم میتوان به ماده 673 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده اشاره کرد. طبق این ماده “هرکس از سفید مُهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق به دست آو‌رده سوء استفاده نماید به شش ماه تا یک سال و شش ماه حبس محکوم خواهد شد.”

قرارداد کاری سفید امضا چیست؟

قرارداد کاری یکی از انواع قراردادهای مهم است که با استخدام در آمدن یک شخص، بین او و کارفرما منعقد می‌شود. این قراردادها شرایط حاکم بر کار را با جزئیات کامل مشخص می‌کنند. در قرارداد کار باید کلیه مفاد و موارد مورد نیاز به طور شفافی درج شود و مورد اجرا قرار بگیرد. حال در این رابطه گاهی اوقات بحث قرارداد کار سفید امضا مطرح می‌شود. در واقع اگر پیش از آنکه مفاد موجود در قرارداد کار به طور کامل تکمیل شده و به همان شکل ناقص مورد امضا قرار بگیرد، یعنی قرارداد کار به شکل سفید امضا بوده است. بحث اعتبار و ارزش قراردادهای کار سفید امضا مسئله مهمی است و باید حتما از طریق مراجع مورد پیگیری قرار بگیرد.

پس قرارداد سفید امضا، قراردادی است که پیش از تهیه و تنظیم آن به طور کامل توسط طرفین به امضا رسیده است. این یعنی پیش از آنکه طرفین قرارداد کار نسبت به تنظیم و مفاد آن به توافق رسیده باشند، آن را امضا کرده‌اند. شخصی که به امضای این دسته از قراردادهای کاری می‌پردازد، کارگر است.

ارزش و اعتبار قراردادهای سفید امضا

در رابطه با اعتبار و ارزش قراردادهای سفید امضا بین حقوقدانان و کارشناسان، اختلاف نظرات زیادی وجود دارد. برخی از افراد این برگه‌ها و قراردادها را کاملا بی‌اعتبار تلقی می‌کنند. برخی هم نظر مخالفی دارند و آنها را دارای ارزش و اعتبار می‌دانند. اما یک قرارداد سفید امضا در برابر قراردادهایی که تمام مفاد آن توسط افراد تایید و امضا شده است، اعتبار زیادی ندارد. این یعنی نمیتوان قراردادهای سفید امضا را از نظر قانونی با قراردادهای کار اصولی و معتبر مقایسه کرد.

با این حال باید بدانید که امضای برگه‌ها یا قراردادهای سفید امضا، نوعی مسئولیت قانونی برای هر دو طرف ایجاد می‌کند که باید بسته به شرایط و نحوه تنظیم به اثبات برسند. جهت بی اعتبار کردن این اسناد، شخص خوانده باید هم سفید امضا بودن آن را اثبات کرده و هم ثابت کند که از این امضا سوءاستفاده شده است. به طور کلی انعقاد قرارداد کاری به شکل سفید امضا تنها در حدودی که صاحب امضا به تحویل گیرنده قرارداد اجازه در تنظیم نموده الزامی است.

ارائه برگه سفید امضا در روابط کاری

گاهی اوقات در میان روابط بین کارگر و کارفرما، شاهد رد و بدل کردن برگه‌های سفید امضا هستیم. در این شرایط کارگار به کارفرما چنین برگه‌ای را ارائه کرده و کارفرما نیز آن را می‌پذیرد. معمولا کارگران از مفاد و اطلاعات برگه یا قرارداد ارائه شده به طور کامل مطلع نیستند و تنها به امضای آن می‌پردازند. برای همین در نهایت کارگران باید در برابر عواقب امضای این برگه‌ها و قراردادها پاسخگو باشند و تبعات آن را بپذیرند.

زمانی که به امضای یک برگه یا قرارداد سفید امضا در محیط کار پرداخته می‌شود، زمینه سوءاستفاده برای شخص گیرنده برگه به وجود می‌آید. حال اگر شخص گیرنده از این موقعیت سوءاستفاده کند، میتواند مشکلات زیادی را برای شخص امضا کننده ایجاد نماید. در بسیاری از مواقع کارفرمایان با دریافت برگه سفید امضا از کارگران خود، از انجام وظایفی چون بیمه کردن کارگر خودداری می‌کنند و این موضوع را پس از امضای برگه در آن درج می‌کنند. همین امر سبب ایجاد مشکلات عدیده‌ای برای کارگران می‌شود.

آیا دریافت برگه سفید امضا از کارگر امری قانونی است؟

دریافت برگه سفید امضا از کارگر، امری قانونی محسوب شده و برخی از کارگران برای شروع همکاری به کارفرمای خود چنین برگه‌ای را ارائه می‌دهند. حال در این شرایط کارفرما باید امین کارگر باشد و از این برگه یا قرارداد سفید امضا سوءاستفاده‌ای نداشته باشد. چه بسا کارفرمایانی که پس از دریافت برگه سفید امضا از کارگر، مفاد آن را به گونه‌ای تنظیم کرده‌اند که به ضرر کارگر تمام شده است. حال طبق ماده 10 قانون کار، انعقاد چنین قراردادهایی تخلف بوده و در صورتی که در مراجع قانونی وجود این دسته از قراردادها به اثبات برسد، با شخص متخلف برخورد قضایی صورت می‌گیرد.

آیا میتوان از کارفرما به دلیل دریافت برگه سفید امضا شکایت کرد؟

در صورتی که کارفرما از کارگر خود برگه یا قرارداد سفید امضا دریافت کرده و از آن سوءاستفاده کند، عمل او جرم محسوب می‌شود. در این شرایط کارگر میتواند از کارفرمای خود شکایت قانونی کند. رسیدگی به این دسته از شکایت‌ها هم در صلاحیت مراجع قضایی و دادگستری است. البته کارگر میتواند وقوع این امر را با اداره کار مطرح کند و پس از تشکیل پرونده در این زمینه، به مرجع قضایی صالح ارجاع داده شود.

شکایت به دلیل سوء استفاده کارفرما از برگه سفید امضای کارگر، در ابتدا در دادسرا مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس از انجام تحقیقات مقدماتی و اثبات وقوع جرم، پرونده با صدور قرار کیفر خواست به دادگاه کیفری صالح برای بررسی نهایی و صدور حکم ارجاع داده می‌شود. در نهایت هم دادگاه کیفری به اتهام شخص کارفرما رسیدگی کرده و او را طبق ماده 673 قانون مجازات اسلامی، مجازات می‌نماید.

حال اگر کارفرما نسبت به این موضوع و حکم شکایتی داشته باشد، پرونده برای بررسی مجدد تحت نظارت مراجع تجدید نظر قرار می‌گیرد. رای صادر شده از سوی این مراجع، قطعی و لازم الاجرا است. پس از آن هم بسته به نظر و صدور حکم، کارفرما به حبس محکوم می‌شود.

مشاوره حقوقی در رابطه با برگه های سفید امضا در روابط کاری

در صورتی که به مشاوره حقوقی برای شکایت از کارفرما جهت سوءاستفاده از برگه‌های سفید امضا داشته باشید، میتوانید با کارشناسان آسان کار در تماس باشید. مشاوران آسان کار قادرند در تمام مباحث و قوانین کاری به شما کمک کرده و اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار دهند. از این رو اگر نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر راجع به برگه‌ها و قراردادهای کاری سفید امضا دارید، میتوانید با شماره‌های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید.

جمع بندی

در صورتی که کارگر به کارفرما برگه یا قرارداد سفید امضا ارائه کرده و کارفرما از آن سوءاستفاده نماید، کارگر امکان شکایت از او را خواهد داشت. در صورتی که این موضوع در دادگاه مورد اثبات قرار بگیرد، برای کارفرما مجازات حبس در نظر گرفته می‌شود.