گاهی نیاز است در کسب و کارها قراردادهایی میان افراد شکل بگیرد. این امر بدین منظور است که از اسرار سوءاستفاده نشود که از این قرارداد تحت عنوان قرارداد عدم رقابت یاد می‌شود. قرارداد عدم رقابت برای استارتاپ‌ها و همچنین کسب و کارهای نوپا به عنوان یک مزیت اساسی به حساب می‌آید که می‌تواند در راستای حفظ منابع تجاری استفاده نمود. این قرارداد معمولاً به نفع کارفرما استفاده خواهد شد؛ ولی در رابطه‌های تجاری با رقیب هم می‌توان از این قرارداد استفاده کرد. البته ناگفته نماند که تنظیم قرارداد عدم رقابت نیاز به کسب اطلاعات کافی دارد.
قرارداد عدم رقابت چیست؟
قرارداد عدم رقابت یک قرارداد توافقی بین کارفرما و کارمند به حساب می‌آید در این قرارداد تعیین خواهد شد که کارمند برای زمان معین و همچنین مکان معین نمی‌تواند اطلاعات خود را در اختیار بازار رقیب قرار دهد. همچنین در این قرارداد قید می‌شود که رقیب یا کارمند مربوطه چه اقداماتی را نمی‌تواند و نباید انجام دهد.
قرارداد عدم رقابت بین کارفرما و کارکنان
بسته شدن قرارداد عدم رقابت یا قرارداد منع رقابت میان دو قشر کارگر و کارفرما جهت حفاظت از مواردی مانند اسرار و یافته‌های تجاری است. از این رو هر گونه سوءاستفاده کارکنان از اطلاعات و اسرار و همچنین تجربه‌های کسب شده در مدت زمان همکاری بر ضد کارفرما، آن‌ها را متحمل ضرر و جریمه خواهد کرد. در متن قرارداد مواردی مانند شرایط و قرارداد مربوط به نحوه راه‌اندازی استارتاپ و کسب و کار و همچنین نوع فعالیت قید شده است.
قرارداد عدم رقابت بین خریدار و فروشنده کسب و کار
در قرارداد عدم رقابت میان خریدار و فروشند کسب و کار، فروشنده می‌بایست تعهد دهد تا در طول مدت همکاری و همچنین موقعیت و منطقه جغرافیایی معیّن می‌شود؛ با در نظر گرفتن شرایط مخصوص، به تأسیس کسب و کار شبیه به کسب و کار قبلی نپردازد.
تعریف قرارداد محرمانگی و عدم رقابت دو جانبه
قرارداد محرمانگی و عدم رقابت دو جانبه در واقع قراردادی است که در آن بندی جداگانه قید می‌شود که شامل تعهد عدم رقابت میان دو جانب را در بر می‌گیرد. در بعضی از موارد تجار و بازرگانان نگران هستند تا اطلاعات آن‌ها به دست شریک و یا طرف معامله نیفتد و یا به عبارتی شریک و طرف معامله نتواند از این اطلاعات سوءاستفاده نماید. این قرارداد کار برای حفاظت از این اطلاعات منعقد خواهد شد.
دلایل اهمیت قرارداد عدم رقابت
در هر کسب و کاری که افراد مشغول فعالیت در آن هستند به تناسب نقش و سمتی که در آن شغل و یا در آن شرکت دارند به یک سری از اطلاعات و اسرار تجاری دسترسی دارند. در این میان برخی از نگرانی‌ها برای بنیان‌گذار به وجود خواهد آمد که با در نظر گرفتن اطلاعاتی که در اختیار سرمایه‌گذار قرار داده و محصولی را که به بازار ارائه کرده است، سرمایه‌گذار بخواهد به گسترش تولید و یا ارائه خدماتی بپردازد که منافع بنیان‌گذار را تهدید نماید. از این رو به رقابت با او بپردازد. بنابراین عقد قرارداد عدم رقابت یکی از مهم‌ترین موضوعات در زمان تنظیم قرارداد عدم رقابت به حساب می‌آید.
مزایای تنظیم قرارداد عدم رقابت
از مزیت‌های بسیار مهم قرارداد عدم رقابت می‌توان به جلوگیری از رقابت میان کارکنان سابق و جدید اشاره کرد. این کارکنان عموماً دارای یک سری اطلاعات محرمانه و اسرار تجاری هستند. از طریق این قرارداد می‌توان توافقی را صورت داد و میزان سود و نفوذ کسب و کار را در حوزه‌های جغرافیایی مختلف و گوناگون گسترش داد.
شرایط و موارد لازم برای اعتبار قرارداد عدم رقابت
یکی از موارد بسیار مهم و حائز اهمیت درنظرگرفتن اصول و مقررات در تمامی قراردادهای عدم رقابت است در واقع این قراردادها از نظر قانونی باید به‌گونه‌ای منعقد گردند که اعتبار کافی را داشته باشند. شرایطی که برای بستن قرارداد عدم رقابت نیاز است تا مورد بررسی و دقت قرار بگیرد عبارتند از:
موضوع معین
هنگامی که یک قرارداد عدم رقابت منعقد می‌شود؛ می‌بایست محدودیت‌هایی که بهطرف مقابل اعمال می‌شود را به صورت کاملاً واضح مشخص کرد. به عنوان مثال رقیب و یا همچنین کارمند مربوطه از چه‌کارهایی منع است و یا از چه اطلاعاتی نمی‌تواند بر علیه منافع تجاری استفاده کند. به‌طورکلی تمامی محدودیت‌ها و اقداماتی که رقیب و یا کارمند نباید آن‌ها را انجام دهد باید به شکل کاملاً واضح بیان شود.
زمان معین
در واقع در این قرارداد نمی‌توان رقبای بالفعل و بالقوه و برای مدت زمان نامشخصی از رقابت منع کرد؛ بنابراین احتیاج است تا در قرارداد به صورت واضح زمان مشخص شود.
مکان معین
در قراردادهای عدم رقابت نیاز است که موقعیت جغرافیایی قرارداد را به شکل کاملاً مشخصی بیان نمود. برای مثال باید در قرارداد ذکر شود که کارمند برای مدت دو سال در شهر تهران نمی‌تواند به استخدام شرکت‌های رقیب در بیاید. همچنین محدوده جغرافیایی امکان دارد منطقه یا شهر یا استان باشد.
جهت دریافت اطلاعات و کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک اداری آسان کار تماس بگیرید.
سوالات متداول
- قرارداد عدم رقابت چیست؟
قراردادی است بین کارفرما با کارمند مبنی بر عدم فعلی در زمینه کاری مشابه و رقابت آمیز با شرکتی که با آن کار می کند در زمان حال و آینده
- نکاتی که در قرارداد عدم رقابت باید رعایت شود، چیست؟
تعیین مدت معین، تعیین شهر و محل عدم رقابت، تعیین مصادیق رقابت، تعیین وجه التزام، شرط منع افشا اطلاعات.
- قرارداد عدم رقابت چگونه قراردای است؟
قراردادی تبعی است یعنی به این صورت که وقتی همکاری، در کاری انجام می شود به تبع آن این توافق هم انجام می شود و اینکه با فوت هر یک از طرفین توافق منحل می شود.
