یکی از قوانین کار و تامین اجتماعی، بیمه کردن کارکنان شرکت توسط کارفرما است. افرادی که عنوان کارفرما و مدیر شرکت را دارند، باید نسبت به بیمه کردن کارکنان خود توجه داشته باشند و حق بیمه آنها را ماهانه پرداخت نمایند. در غیر این صورت برای آنها جریمه در نظر گرفته می‌شود. حال بهتر است ببینیم بیمه کارفرما چیست و چقدر است و چه شرایطی برای آن در نظر گرفته شده است؟
آشنایی بیشتر با بیمه کارفرما
مطابق با قانون کار، تمام کارفرمایان موظف هستند که کارگران و کارکنان شاغل در مجموعه خود را بیمه کنند و حق بیمه‌شان را به طور ماهیانه پرداخت نمایند. در واقع بیمه کردن کارمندان یا کارگران توسط کارفرما امری اجباری است و برای همین به عنوان بیمه اجباری هم شناخته می‌شود. اهمیت این موضوع به قدری است که اگر کارفرما نسبت به این موضوع بی‌توجه باشد، کارمند میتواند از او به دلیل عدم پرداخت حق بیمه شکایت نماید. افرادی که تحت پوشش بیمه کارفرما یا همان بیمه اجباری قرار می‌گیرند، میتوانند از تعهدات و خدمات سازمان تامین اجتماعی به خوبی بهره مند شوند. در اینجا به چند مورد از خدماتی که از سوی سازمان تامین اجتماعی به افراد بیمه شده ارائه می‌شود، اشاره می‌کنیم:
- پرداخت مستمری یا حقوق بازنشستگی
- پرداخت حقوق از کار افتادگی
- پرداخت حقوق بیکاری (به جز کارفرمایان)
- پرداخت حقوق بازماندگان
- جبران دستمزد روزهای بارداری (غرامت زایمان)
- جبران دستمزد روزهای بیماری
- پرداخت کمک هزینه ازدواج
- پرداخت کمک هزینه کفن و دفن
- پرداخت هزینه لوازم کمک پزشکی
کارفرمایان همچون کارکنان خود میتوانند از تمام خدمات بیمه تامین اجتماعی بهره مند شوند. مواردی چون خدمات پایه‌ای درمان، حقوق بازنشستگی و حقوق از کار افتادگی از جمله این خدمات هستند که برای برخورداری از آنها باید بیمه‌ای به عنوان بیمه کارفرما تهیه شود.
نرخ حق بیمه اجباری چقدر است؟
نرخ حق بیمه 30 درصد عنوان شده است که از این میزان 23 درصد آن سهم کارفرما و 7 درصد آن سهم شخص بیمه شده است. سهم اشخاص نیز از مبلغ حقوقشان کسر شده و به همراه 23 درصد سهم کارفرما به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز می‌شود. البته محاسبه حق بیمه و پرداخت آن، وظیفه کارفرما است و شخص بیمه شده و پرسنل شرکت وظیفه‌ای در قبال آن ندارند. حتی اگر کارفرما به خاطر عدم بیمه کردن کارکنان خود جریمه شود، خود شخص او در این رابطه باید اقدام کند و کارمندان هیچ نقش و وظیفه‌ای در قبال پرداخت جریمه ندارند.
در رابطه با مبلغ بیمه کارفرما 1402 هم باید اشاره شود که این مبلغ بر اساس حقوق ماهیانه و پایه مشخص می‌شود. برای مثال برای ماه‌های 30 روز حق بیمه سهم کارگر برابر با 5.115.798 ریال و حق بیمه سهم کارفرما معادل با 16.809.053 ریال است. کارفرما باید مبلغ حق بیمه را بر اساس روزهای ماه و همچنین دستمزد افراد محاسبه کرده و به حساب سازمان واریز نماید.
نحوه محاسبه حق بیمه کارفرمایان و شرایط سنی
محاسبه حق بیمه کارفرمایان، بر اساس میزان سابقه کار کارفرما به دو دسته تقسیم می‌شود:
- کارفرما با سابقه کار کمتر از 10 سال: در این شرایط حق بیمه بر اساس میانگین حداقل و حداکثر پرداخت دستمزد کارفرما محاسبه و تعیین می‌شود.
- کارفرما با سابقه کار بیشتر از 10 سال: در این شرایط هم حق بیمه بر اساس میانگین دستمزد دو سال آخر کار کارفرما محاسبه می‌گردد.
شرکت بیمه برای بیمه کارفرما شرایط سنی در نظر گرفته است. در واقع شرط سنی کارفرمایان برای برخورداری از بیمه کارفرما، حداکثر 55 سال و حداقل 18 سال است. کارفرمایان با انعقاد قرارداد دو طرفه بین خود و سازمان، میتوانند تحت پوشش بیمه کارفرمای سازمان قرار بگیرند و از مزایای آن بهره مند شوند. باید اشاره شود که اگر کارفرما هنگام عقد قرارداد بیشتر از 55 سال سن داشته باشد و دارای سابقه کار تامین اجتماعی باشد، میتوان سابقه او را به سن کارفرما اضافه کرد.
نحوه دریافت بیمه کارفرمایان تامین اجتماعی به چه شکل است؟
افرادی که شرایط دریافت بیمه کارفرما تامین اجتماعی را دارند، باید یک درخواست مبنی بر دریافت بیمه کارفرما را به سازمان تامین اجتماعی ارائه دهند. پس از آن نیز نمایندگان سازمان درخواست را مورد بررسی قرار داده و در صورتی که کارفرما شرایط دریافت بیمه کارفرما را داشته باشد، درخواست مورد تایید قرار می‌گیرد. پس از آن کارفرما با انجام یکسری از آزمایشات لازم نظیر معاینه پزشکی، تحت پوشش این بیمه قرار می‌گیرد. پس به طور مختصر میتوان نحوه ثبت نام بیمه کارفرمایان را به صورت زیر عنوان کرد:
- مراجعه کارفرما به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی و عقد قرارداد بیمه کارفرما
- بررسی شرایط کارفرما از سوی سازمان و تایید شدن او برای دریافت بیمه کارفرما
- انجام آزمایشات لازم در صورت تایید مدارک و شرایط از سوی سازمان
نحوه پرداخت بیمه کارفرما
به طور کلی برای پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی، میتوان هم به صورت حضوری و هم به صورت غیر حضوری اقدام کرد. در روش حضوری باید لیست کارکنان شرکت یعنی کارگران و کارفرما تهیه شده و به یکی از شعب سازمان مراجعه شود. در آنجا هم باید حق بیمه تعیین شده به صورت حضوری واریز گردد. حال از آنجایی که روش حضوری نیاز به صرف وقت بیشتری دارد، عده‌ای از روش غیر حضوری و آنلاین برای این کار استفاده می‌کنند. روش پرداخت حق بیمه به صورت غیر حضوری هم از چند طریق امکانپذیر است. پرداخت از طریق سامانه تامین اجتماعی، تلفن بانک، دستگاه‌های خودپرداز و یا کدهای USSD از جمله روش‌های موجود است.
چند تفاوت موجود میان بیمه کارفرما و بیمه کارگر
قوانین بیمه کارفرما و کارگر در سازمان تامین اجتماعی تقریبا یکسان است. تنها در چند مورد است که این دو بیمه با یکدیگر تفاوت دارند. از جمله تفاوت‌های مهم در این زمینه هم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در بیمه کارفرما به کارفرمایان بیمه بیکاری تعلق نمی‌گیرد و بیمه بیکاری تنها مشمول کارگران و کارمندان می‌شود.
- بیمه کارفرما بر خلاف بیمه کارگر اجباری نبوده و در صورتی که پرداخت نشود، جریمه‌ای متوجه کارفرما و شرکت نمی‌شود. این در حالی است که پرداخت حق بیمه کارگر اجباری است و در صورت عدم پرداخت آن، جریمه‌های سنگینی برای کارفرما در نظر گرفته می‌شود.
- مهلت پرداخت حق بیمه کارفرما سه ماه است و این مدت زمان برای بیمه کارگران دو ماه می‌باشد.
بیمه کارفرمایی بهتر است یا اختیاری؟
اگر بخواهیم به مقایسه بیمه کارفرمایی و بیمه اختیاری بپردازیم، باید یک آشنایی با بیمه اختیاری و مزایای آن داشته باشیم. بیمه اختیاری یکی از انواع بیمه‌های سازمان تامین اجتماعی است که همانطور که از نام آن مشخص است، به شکل اختیاری است و مختص به افرادی است که کارفرمایی ندارند و برای خود کار می‌کنند. در واقع آن دسته از افرادی که دوست دارند از مزایای دوران بازنشستگی برخوردار شوند و مستمری بازنشستگی دریافت کنند، میتوانند خود را بیمه خویش فرما کنند و تحت پوشش آن قرار بگیرند. افراد متقاضی برای بهره مندی از این بیمه، باید به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی مراجعه کنند و درخواست انعقاد قرارداد بیمه اختیاری داشته باشند. پس از انعقاد قرارداد هم موظف به پرداخت حق بیمه اختیاری در زمان‌های تعیین شده می‌شوند. البته بیمه خویش فرما شامل دو دسته اختیاری و صاحبان مشاغل و حرف آزاد است که در مواردی با هم تفاوت دارند.
حال در رابطه با اینکه بیمه کارفرمایی بهتر است یا خویش فرما، باید بگوییم که این بستگی به شرایط افراد دارد. اگر برای خودتان کار می‌کنید و کارفرمایی ندارید، بهتر است به سراغ بیمه خویش فرما بروید. اما اگر در یک شرکت مشغول به کار هستید، بهتر است از کارفرمای خود بخواهید که حق بیمه‌تان را پرداخت کند تا بتوانید از تمام مزایای بیمه تامین اجتماعی برخوردار شوید.
جمع بندی
کارفرمایان میتوانند همچون کارکنان خود تحت پوشش بیمه قرار بگیرند و از خدمات آن بهره مند شوند. حق بیمه کارفرما برای افرادی که کمتر یا بیش از 10 سال سابقه کار دارند، به صورت متفاوتی محاسبه می‌شود که در متن به آن اشاره شد. همچنین یک شرایط سنی برای برخورداری از بیمه کارفرما در نظر گرفته شده است که باید به آن توجه شود.
