سازمان تامین اجتماعی خدمات و تسهیلات زیادی را برای بیمه شدگان خود در نظر می‌گیرد. یکی از این خدمات مربوط به زنان باردار است. مادران بارداری که از شرایط دریافت کمک هزینه بارداری یا غرامت زایمان برخوردار هستند، میتوانند از این تسهیلات استفاده نمایند. حال باید دید که افراد واجد شرایط دریافت کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی چه کسانی هستند و برای دریافت این کمک هزینه به چه شکل باید اقدام کرد؟ در ادامه مطلب به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
هدیه زایمان تامین اجتماعی و مرخصی زایمان
همانطور که گفته شد سازمان تامین اجتماعی برای مادرانی که در حین کار باردار می‌شوند، تسهیلاتی چون کمک هزینه بارداری را در نظر می‌گیرد. منظور از هدیه زایمان تامین اجتماعی هم همین مورد است. سازمان تامین اجتماعی تسهیلاتی را برای مادران قبل و بعد از زایمان در نظر گرفته تا زایمان راحت‌تر و بهتری را تجربه نمایند. هدیه زایمان تامین اجتماعی برابر با مدت زمان مرخصی زایمان است که به مادران واجد شرایط تعلق می‌گیرد. همچنین این هدیه شامل پرداخت هزینه‌ای تحت عنوان غرامت زایمان است که افراد میتوانند آن را از سازمان تامین اجتماعی دریافت نمایند.
غرامت زایمان تامین اجتماعی برابر با حقوق مادران باردار نمی‌باشد. بلکه میزان مبلغ آن با روش خاصی محاسبه می‌شود. اما میتوان گفت که هدیه زایمان سازمان تامین اجتماعی به شکل زیر میباشد:
- مادران بارداری که واجد شرایط دریافت مرخصی زایمان هستند، میتوانند از 9 مرخصی زایمان استفاده نمایند. این بازه زمانی جزو مدت زمان خدمت مادر محسوب شده و در سابقه بیمه او لحاظ می‌گردد. خوب است اشاره شود که مدت زمان مرخصی زایمان قبلا 6 ماه بوده است و با مصوبات جدید به 9 ماه افزایش پیدا کرده است.
- مادرانی که بیش از 2 فرزند دو قلو باردار باشند، میتوانند از 12 ماه به عنوان مرخصی زایمان استفاده نمایند.
- در مدت زمان مرخصی زایمان تعیین شده، غرامت زایمان هم تعیین می‌شود. این مبلغ بر اساس قانون پرداخت مرخصی زایمان محاسبه می‌شود.
شرایط دریافت هدیه زایمان و کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی
افرادی که قصد دارند از هدیه زایمان و یا غرامت زایمان تامین اجتماعی استفاده کنند، باید شرایط برخورداری از آن را داشته باشند. شرایط دریافت هدیه زایمان تامین اجتماعی 1402، توسط خود سازمان اعلام شده و تنها افرادی قادر به استفاده از آن هستند که شرایط لازم برای دریافت آن را داشته باشند. غرامت زایمان در طول مدت زمان استراحت به آنها پرداخت می‌شود و زمانی که مرخصی به پایان برسد، این غرامت قطع می‌شود. پس از آن مادران باید با مراجعه به محل کار خود، حقوق متداولشان را دریافت نمایند.
خوب است اشاره شود که اگر افراد در حال استفاده از قانون قدیم مرخصی زایمان 6 ماهه هستند، میتوانند آن را به 9 ماه افزایش دهند و غرامت مربوط به آن سه ماه را نیز از سازمان تامین اجتماعی دریافت نمایند. همچنین اگر شخصی بخواهد مدت زمان مرخصی و یا غرامت زایمان خود را کاهش دهد، میتواند به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی مراجعه کند و مراحل مربوط به آن را انجام دهد. در زیر به 5 شرط اصلی و مهم برای دریافت هدیه زایمان و یا کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی اشاره می‌کنیم.
- افراد متقاضی باید به مدت یک سال قبل از زایمان خود، به مدت 60 روز پرداخت حق بیمه داشته باشند.
- مادر باید در مدت استراحت شاغل نبوده و حقوق و دستمزدی دریافت نکرده باشد.
- مادر باید در تاریخ اعلام بیماری شاغل بوده و یا در مرخصی استحقاقی باشد.
- مادرانی که زایمانشان مربوط به فرزند چهارم به بعد باشد، مشمول دریافت هدیه زایمان تامین اجتماعی نمی‌شوند.
- در زمان استراحت مادر باید مزدی برای او در نظر گرفته شود.
بنابراین با توجه به موارد اشاره شده اگر مادری از این شرایط برخوردار باشد و بخواهد از کمک هزینه زایمان تامین اجتماعی استفاده نماید، میتواند برای دریافت غرامت زایمان اقدام نماید.
نحوه دریافت کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی به چه صورت است؟
مادرانی که شرایط لازم برای دریافت کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی را دارند، باید مدارک لازم در این زمینه را در دست داشته باشند و از یکی از طرق موجود برای دریافت آن اقدام نماید. دریافت هدیه زایمان تامین اجتماعی به صورت حضوری با مراجعه به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی و همچنین به صورت غیر حضوری امکانپذیر است. افرادی که خواهان دریافت غرامت و کمک هزینه بارداری به صورت غیر حضوری هستند، باید به سایت سامانه تامین اجتماعی مراجعه کنند و در آنجا مراحل مربوط به ثبت این درخواست را انجام دهند. در این روش باید مدارک دریافت کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی اسکن شود و در سامانه خدمات تامین اجتماعی مورد آپلود قرار بگیرد. اصلی ترین مدارک لازم جهت استفاده از کمک هزینه زایمان تامین اجتماعی عبارتند از:
- اصل و یا کپی شناسنامه مادر
- اصل یا تصویر گواهی پزشکی معالج
- اصل یا تصویر شناسنامه فرزند و یا گواهی ولادت او
دریافت کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی به صورت حضوری و غیر حضوری
همانطور که اشاره کردیم جهت دریافت هدیه زایمان تامین اجتماعی میتوان به صورت حضوری و یا غیر حضوری اقدام کرد که در اینجا به این موارد می‌پردازیم.
-
روش حضوری ثبت درخواست کمک هزینه زایمان تامین اجتماعی
در این روش بیمه شدگان باید مدارک لازم را در دست داشته باشند و به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی مراجعه کنند. در این شعب مراحل مربوط به ثبت درخواست کمک هزینه بارداری به طور کامل انجام می‌شود.
-
روش اینترنتی ثبت درخواست کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی
روش دوم هم همان روش غیر حضوری و آنلاین است که باید برای آن به سایت سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرد. در این روش نیازی به مراجعه حضوری افراد به سازمان نبوده و باید از طریق سامانه اقدام نمایند. در حال حاضر عده زیادی از افراد این روش را بیشتر مورد استفاده قرار می‌دهند و برای دریافت کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی از روش غیر حضوری استفاده می‌کنند. با این حال باید اشاره شود که جهت استفاده از این روش باید بیمه شدگان در سایت ثبت نام کرده باشند. در زیر به نحوه و مراحل مربوط به ثبت درخواست هدیه زایمان تامین اجتماعی اشاره می‌کنیم:
- در گام اول باید وارد سامانه تامین اجتماعی شده و وارد آن شد.
- پس از ورود به سامانه، باید روی گزینه بیمه شدگان در منوی بالای سایت کلیک کرد.
- پس از آن نیز باید وارد بخش حمایت های کوتاه مدت شده و سپس روی گزینه درخواست کمک هزینه زایمان کلیک کرد.
سوابق لازم برای دریافت مرخصی زایمان
بسیاری از مادرانی که تازه شروع به کار می‌کنند، در رابطه با دریافت مرخصی زایمان شک و تردید زیادی دارند و از اینکه آیا مشمول دریافت آن می‌شوند یا خیر اطلاعی ندارند. در رابطه با این موضوع باید اشاره شود که جهت دریافت مرخصی زایمان، مادر باید حداقل 60 روز سابقه پرداخت بیمه در 365 روز قبل را داشته باشد. در این صورت مادر واجد شرایط دریافت مرخصی زایمان بوده و میتواند از آن استفاده نماید. مرخصی زایمان هم به عنوان بخشی از سابقه بیمه او محسوب می‌شود و همچون دوره تعلیق کار در نظر گرفته می‌شود. پس از طی شدن مدت زمان مرخصی زایمان هم میتوان به کار خود بازگشته و همچون قبل مشغول به کار شد. حال اگر کارفرما در این زمینه کوتاهی کرده و از به کارگیری مجدد او خودداری کند، مادر میتواند جهت پیگیری این موضوع از طریق قانون وارد عمل شود.
مرخصی استعلاجی در دوران بارداری
گاهی اوقات مادران در حین طی کردن دوران بارداری خود با مشکل مواجه می‌شوند و نیاز به استراحت پیدا می‌کنند. در این شرایط اگر دکتر تشخیص دهد که مادر نیاز به استراحت و مرخصی دارد، برای او یک گواهی پزشکی صادر می‌کند و به او مرخصی استعلاجی می‌دهد. برای مرخصی‌های استعلاجی کمتر از 15 روز، همان گواهی پزشک کفایت می‌کند. اما اگر تعداد روزهای مرخصی بین 15 الی 60 روز باشد، پزشک معتمد بیمه تامین اجتماعی باید مرخصی استعلاجی مادر را تایید کند. در این شرایط حقوق مرخصی استعلاجی مادر میتواند پرداخت شود.
حال اگر این دوره بیش از 60 روز باشد، شورای پزشکی تامین اجتماعی هم باید آن را بررسی و تایید نماید. به خاطر داشته باشید که برای دریافت مرخصی استعلاجی زایمان، همراه داشتن گواهی پزشک متخصص ضروری است.
ماده های قانونی مرتبط با مرخصی و کمک هزینه زایمان
در قانون کار چندین ماده قانونی در رابطه با شرایط دریافت مرخصی زایمان و کمک هزینه بارداری وجود دارد که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم:
- ماده ۶۷ قانون تامین اجتماعی: ” بیمه شده زن یا همسر بیمه شده مرد در صورتی که ظرف یک سال قبل از زایمان سابقه پرداخت حق بیمه شصت روز را داشته باشد میتواند به شرط عدم اشتغال به کار از کمک بارداری استفاده نماید. کمک بارداری دوسوم آخرین مزد یا حقوق بیمه شده طبق ماده ۶۳ میباشد که حداکثر برای مدت دوازده هفته جمعاً قبل و بعد از زایمان بدون کسر سه روز اول پرداخت خواهد شد.”
- ماده ۶۸ قانون تامین اجتماعی: ” بیمه شده زن یا همسر بیمه شده مرد در صورتی که در طول مدت یک سال قبل از وضع حمل حق بیمه شصت روز را پرداخته باشد از کمک ها و معاینه های طبی و معالجات قبل از زایمان و حین زایمان و بعد از وضع حمل استفاده خواهد کرد. سازمان تأمین خدمات درمانی بنا به درخواست بیمه شده میتواند به جای کمکهای مذکور مبلغی وجه نقد به بیمه شده پرداخت نماید، مبلغ مزبور در آئین نامه ای که از طرف هیئت مدیره تأمین خدمات درمانی تهیه و به تصویب شورای عالی سازمان میرسد تعیین خواهد شد.”
- ماده ۶۹ قانون تامین اجتماعی: ” در صورتی که بیمه شده زن و یا همسر بیمه شده مرد به بیماریهائی مبتلا شود که شیر دادن برای طفل او زیان آور باشد یا پس از زایمان فوت شود شیر مورد نیاز تا ۱۸ماهگی تحویل خواهد شد.”
کمک هزینه زایمان تامین اجتماعی برای مردان
برای بسیاری از افراد سوال است که آیا کمک هزینه بارداری به مردانی که همسر باردار دارند هم تعلق می‌گیرد یا خیر؟ در این رابطه باید اشاره شود که این کمک هزینه تنها به شخص اصلی بیمه شده تعلق می‌گیرد. البته در قانون تامین اجتماعی کمک هزینه زایمان باید برای زنان و همسرشان وجود داشته باشد. با این حال در حاضر این قانون اجرا نشده و کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی تنها به زنان تعلق می‌گیرد.
کمک هزینه بارداری چقدر است؟
میزان کمک هزینه بارداری، برابر با دو سوم آخرین مزد یا حقوق شخص بیمه شده با در نظر گرفتن روزهای استراحت است که بدون کسر سه روز اول پرداخت می‌شود. همچنین نحوه محاسبه آخرین مزد یا حقوق بیمه شده هم به این شکل است که کل مبالغی که بیمه شده در آخرین 90 روز قبل از استراحت دریافت کرده است را با هم جمع می‌کنند و بر روزهای کارکرد تقسیم می‌نمایند. شاید نحوه محاسبه کمک هزینه بارداری تامین اجتماعی کمی پیچیده به نظر آید. بنابراین اگر نیاز به کمک و راهنمایی بیشتری در این زمینه داشته باشید، میتوانید با کارشناسان آسان کار در تماس باشید.
آیا در تعداد دفعات استفاده از مرخصی زایمان محدودیت وجود دارد؟
در رابطه با اینکه آیا محدودیتی در تعداد دفعات استفاده از مرخصی زایمان وجود دارد یا خیر باید اشاره کرد که در این رابطه هیچ محدودیتی برای زنان بیمه شده وجود ندارد. در واقع زنان یا مادران بابت هر زایمانی که شرایط قانونی آن را داشته باشند، میتوانند از مرخصی زایمان تامین اجتماعی استفاده کنند. پس هیچ محدودیتی در زمینه تعداد دفعات استفاده از مرخصی زایمان برای زنان بیمه شده وجود ندارد و این فرصت در هر بار فراهم است. کمک هزینه بارداری در هر بار هم از اولین روز شروع استراحت محاسبه شده و به او پرداخت می‌گردد. مدت دریافت غرامت ایام بارداری هم جزو سوابق بیمه‌ای آنها محسوب می‌شود.
جمع بندی
کمک هزینه بارداری یا غرامت زایمان (هدیه زایمان تامین اجتماعی) از جمله تسهیلاتی است که سازمان تامین اجتماعی برای مادران باردار در نظر گرفته است. افرادی که شرایط دریافت این کمک هزینه را داشته باشند، میتوانند به صورت حضوری و یا غیر حضوری برای دریافت آن اقدام نمایند.
