گرفتن حق و حقوق بعد از امضا کردن برگه تسویه     

زمانی که قرارداد کاری به اتمام رسیده و یا کارفرما و کارگر به هر دلیلی قصد ادامه همکاری با هم نداشته باشند، کارفرما موظف است با کارمند خود تسویه حساب نماید. هنگام تسویه حساب باید تمام بدهی‌ها پرداخت شود و کارمند یا کارگر برگه تسویه را امضا نمایند. اما گاهی اوقات افراد بدون دریافت حق و حقوق خود، اقدام به امضا کردن برگه تسویه می‌کنند. این کار یک کار غیر حرفه‌ای بوده و می‌تواند برای کارگر مشکلاتی را ایجاد نماید. در این مطلب قرار است به نحوه گرفتن حق و حقوق پس از امضا کردن برگه تسویه بپردازیم و با نحوه تسویه حساب صحیح آشنا شویم.

تسویه حساب به چه صورت انجام می‌شود؟

تسویه حساب یکی از مراحل شغلی مهم برای هر نیروی کار است. زمانی که قرارداد کاری یا فصل کاری به اتمام برسد، همکاری میان کارفرما و کارگر به اتمام رسیده و در صورت لزوم باید مجددا برای عقد قرارداد کاری اقدام شود. در غیر این صورت شخص کارفرما موظف است با کارمند و کارگر خود، به شکل کامل تسویه حساب نماید. برای تسویه حساب باید یک برگه تسویه حساب در اختیار باشد و تمام اطلاعات و مشخصات در آن درج شده باشد. در این برگه باید زمان اشتغال کارگر، تعداد مرخصی‌های دریافت شده و نشده، بدهکاری و بستانکاری کارگر و غیره مشخص باشد. با در نظر گرفتن تمام موارد، یک مبلغ نهایی مشخص شده و در این برگه درج می‌شود. مبلغ نهایی باید مورد رضایت کارفرما و کارگر باشد تا برگه تسویه مورد امضا قرار بگیرد. با این که تسویه حساب امری ساده به نظر می‌رسد، اما این کار به سهولت انجام نشده و شامل بخش‌های مختلفی است.

تسویه حساب عادی و تسویه حساب محضری

در تسویه حساب عادی، تمام مراحل تسویه به شکل عادی و بر روی کاغذ انجام می‌شود. در واقع تمام حقوق و مزایای کارگر به صورت عادی حساب شده و پرداخت نهایی به این شکل صورت می‌گیرد. برگه‌های رد و بدل شده در تسویه عادی، به عنوان اسناد عادی شناخته می‌شوند. در صورتی که میان کارگر و کارفرما اختلافی به وجود بیاید، این اسناد سند محکمی برای کارفرما نیستند و شخص کارگر می‌تواند از طریق آنها ادعای خسارت کند. برای همین یک نوع تسویه دیگر به نام تسویه محضری وجود دارد. در این تسویه، کارفرما اسناد محضری را ارائه کرده و امضاهای لازم را از کارگر دریافت می‌کند. با این کار امکان شکایت‌های آتی توسط کارگر از کارفرما از بین می‌رود. البته باید بدانید حتی با وجود انواع سند محضری، شکایت کارگران امکانپذیر است و این افراد در صورت نیاز می‌توانند از کارفرما شکایت نمایند.

مواردی که در تسویه حساب باید مشخص شود

قرارداد کاری از هر نوعی که باشد (موقت یا دائمی)، در آن حق و حقوقی برای کارگر در نظر گرفته شده است. این حق و حقوق طبق وزارت کار هنگام تسویه حساب بر عهده کارفرما است و وظیفه دارد طبق قرارداد تمام حقوق کارگر را در موعد مقرر پرداخت نماید. حقوق کارگر تنها به دستمزد روزانه یا ماهانه محدود نمی‌شود؛ بلکه این شخص مستحق دریافت بن کارگری، حق مسکن، حق اولاد و حق خواروبار نیز می‌باشد. علاوه بر این موارد، باید عیدی و پاداش سالانه نیز برای شخص کارگر در نظر گرفته شود. عیدی و پاداش یا همان سنوات، هر ساله مطابق با مصوبه وزارت کار تعیین می‌شوند. علاوه بر این، حق مرخصی نیز از دیگر حقوق کارگر است که کارگر می‌تواند از تمام آنها و یا تعدادی از آنها استفاده نماید. در صورتی که در پایان سال و هنگام تسویه حساب تعدادی مرخصی استفاده نشده وجود داشته باشد، کارفرما موظف است آنها را محاسبه کرده و با کارگر تسویه نماید. بنابراین تمام این موارد باید در برگه تسویه حساب درج شوند و به طور کامل به کارگر یا کارمند پرداخت شوند.

مراحل تسویه حساب با کارگر چگونه است؟

برای تسویه حساب نیاز به مدارک و اسناد مدون و کامل است. زمانی که موعد تسویه حساب کارگر سر می‌رسد، کارفرما باید این اسناد را تکمیل کرده و به امضای خود و کارگر برساند. با امضا شدن برگه تسویه، در صورتی که کارگر قصد شکایت از کارفرما بابت عدم تسویه داشته باشد، کارفرما قادر است از این اسناد برای دفاع از خود استفاده نماید. حال برای انجام تسویه حساب، باید مراحلی طی شود که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم.

• تسویه اداری: منظور از تسویه اداری این است که تمام خدمات و امکانات اداری که به شخص واگذار شده بوده است، در زمان تسویه به طور سالم به شرکت بازگردانده شود. این فرایند در قالب تسویه اداری صورت می‌گیرد و تمام امکاناتی که در گذشته در اختیار کارگر بوده است، به شرکت برگردانده می‌شود.
• تسویه مالی: تسویه مالی که مهمترین نوع تسویه است، به فرایند پرداخت حق و حقوق کامل کارگر اشاره دارد. کارفرما باید طبق موارد اشاره شده در بخش قبلی، مبلغ نهایی و قابل پرداخت را در برگه تسویه حساب مشخص کند و در موعد مقرر به او پرداخت نماید. معمولا حساب کردن حق و حقوق کارگر و تعیین مبلغ تسویه، بر عهده شخص حسابدار و واحد مالی شرکت است. این افراد در قالب سند و با ذکر جزئیات، میزان حقوق قابل پرداخت به کارگر را مشخص می‌کنند. تسویه حساب مالی با کارگر، نباید به صورت نقدی انجام شود و باید از طریق حساب بانکی صورت گیرد. چرا که با وجود اسناد پرداخت بانکی، امکان هر سواستفاده‌ای در آینده به صفر می‌رسد.
• بیمه بیکاری: پس از تسویه حساب مالی و اداری، بیمه بیکاری باید مورد تعیین و تکلیف قرار بگیرد. در صورتی که پس از تسویه حساب کارگر وارد شرایط بیکاری شود، می‌تواند از بیمه مستمری دریافت کند؛ البته در صورتی که حداقل 6 ماه خدمت کرده باشد.
• رضایت نامه کاری: در صورتی که کارگر خواستار رضایت نامه کاری از کارفرما باشد، کارفرما باید یک برگه و سند رضایت نامه معتبر را در پایان مراحل تسویه به حساب به او بدهد. این برگه نشان می‌دهد که کارفرما از نحوه کار و عملکرد کارگر رضایت داشته است. شخص کارگر با وجود این برگه می‌تواند در پیدا کردن کار جدید بیشتر موفق شود.

چه زمانی باید برگه تسویه حساب را امضا کرد؟

بدیهی است زمانی باید برای امضای برگه تسویه حساب اقدام کنید که کارفرما یک چک به مبلغ درج شده در برگه تسویه به شما ارائه دهد. در واقع امضای برگه تسویه حساب، باید در صورت پرداخت مبلغ نهایی باشد. در غیر این صورت نباید برای امضای برگه تسویه حساب اقدام کرد. با امضای برگه تسویه حساب پیش از دریافت حق و حقوق، کارگر دچار مشکلاتی شده و باید برای شکایت از کارفرما اقدام نماید. پروسه شکایت از کارفرما در این مورد کمی دشوار است و مستلزم رفت و آمد زیادی می‌باشد. بنابراین حتما پیش از امضا کردن برگه تسویه حساب، چک ارائه شده را به خوبی بررسی کرده و به مبلغ درج شده و تاریخ پرداخت آن توجه نمایید. برای شکایت از کارفرما در صورت عدم پرداختی بعد از امضای برگه تسویه حساب، باید به شعبه بیمه گذار تامین اجتماعی خود مراجعه کرده و از این طریق شعبه ادار کار و امور اجتماعی مربوطه را پیدا نمایید. توجه داشته باشید زمان تسویه حساب نباید خیلی طولانی باشد و باید ظرف مدت کوتاهی صورت گیرد. در واقع به محض اتمام قرارداد کاری یا لغو آن، باید برای تسویه حساب اقدام شود.

جمع بندی

تسویه حساب یکی از مراحل مهم شغلی بوده که معمولا در پایان سال و یا پایان قرارداد کاری انجام می‌شود. در تسویه حساب باید کلیه بدهی‌ها و بستانکاری‌ها مشخص و پرداخت شود. همانطور که اشاره کردیم کارگر موظف است با شرکت تسویه اداری انجام دهد و کلیه خدمات و امکانات ارائه شده از سوی شرکت را به طور سالم به او بازگرداند. کارفرما نیز موظف است با کارگر تسویه مالی انجام دهد. تسویه مالی باید دقیقا پس از اتمام قرارداد کاری صورت گیرد و به امضای طرفین برسد. حال اگر کارگر پیش از دریافت حق و حقوق برگه تسویه را امضا نماید، دچار مشکلاتی شده و باید برای احقاق حقوقش تلاش زیادی نماید. در صورت بروز مشکل میتوان از طریق اداره کار و یا دادسرا اقدام کرده و بر علیه کارفرما شکایت کرد.

جهت دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک اداری آسان کار تماس بگیرید.