مرخصی اداره کار 1401

مرخصی  یکی از مهم ترین  و اصلی ترین بخش ها در قانون کار برای کارگران و کارمندان است و از گذشته تا به حال وجود دارد و سالهاست که به رسمیت شناخته شده است .مرخصی اداره کار حقی است که به کارگران و کارمندان اجازه می دهد که در روزهای غیر تعطیل کار را ترک کنند و سرکار حاضر نشوند.

کارگران و کارمندان می توانند مرخصی قانون کار1401 را برای بعضی از روزهای کاری ، جهت انجام امور شخصی مورد استفاده قرار دهند و سرکار حاضر نشوند.

برای کارگران و کارمندان اداری، 26 روز در سال مرخصی با حقوق در نظر گرفته شده است.

در این مقاله از سایت کلینیک اداری آسان کار به بررسی انواع مرخصی اداره کار در نظر گرفته شده برای کارگران و کارمندان در قانون کار می پردازیم.

انواع مرخصی در اداره کار

به صورت کلی در قانون کار مرخصی 1401 براساس دو معیار با حقوق و بدون حقوق بودن دسته بندی شده است. که هرکدام از این مرخصی ها دارای نوع ، ویژگی و قوانین متفاوتی هستند که در زیر به بررسی هرکدام میپردازیم.

• مرخصی استحقاقی قانون کار
• مرخصی استعلاجی قانون کار

مرخصی استحقاقی قانون کار چیست؟

در بعضی از روزهای ماه فرد شاغل می تواند در محل کار خود حاضر نشود بدون آنکه از حقوق فرد کسر شود.

مرخصی استحقاقی چند روز است؟

مرخصی استحقاقی قانون کار دو روز و نیم در ماه و مجموعا ۲۶ روز در سال (۱۹۲ ساعت) است. و فرد می تواند ۹ روز از مجموع این ۲۶ روز را ذخیره و برای سال بعد نگه دارد.

شرایط استفاده نکردن از مرخصی اداره کار در شرکت های خصوصی و دولتی براساس نظر کارفرما متفاوت است مثلا فرد می تواند از از مرخصی خود استفاده نکند و در پایان سال و یا هر 6 ماه پول آن را از کارفرما دریافت کند و یا اینکه ممکن است بعصی از کارفرما ها کارمندان را مجبور به استفاده از  حق مرخصی کنند ودر صورت استفاده نکردن از مرخصی فقط 9 روز آن برای فرد باقی بماند  و بقیه ی روزهای مرخصی اداره کار  از بین برود .

نکته مهم 

در مشاغل سخت و زیان آور مرخصی استحقاقی بیشتر است و معادل  ۳ روز در ماه و ۵ هفته در سال است که فرد باید در شش ماه اول و شش ماه دوم سال از حق مرخصی اداره کار  خود استفاده کند.

مشاغل سخت و زیان آور چیست؟

براساس قانون کار مشاغل سخت و زیان آور  به مشاغلی گفته می شود که  فرد در کارهایی سخت مانند ارتفاع ، پست های فشار قوی ، اتاقک‌های متحرک و دکل‌ها ، کنار کوره های ذوب ، غواصی   و…. مشغول به کار است.

بیشتر بخوانید :شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور

نکات مهم درباره مرخصی استحقاقی

• روزهای تعطیلات رسمی سال جز روزهای مرخصی اداره کار حساب نمی شود.
• برای کار های کمتر از یک سال مرخصی براساس مدت کار محاسبه می‌ شود.
• روز جمعه، روز تعطیلی هفتگی کارگران همراه با دستمزد است.
• افراد فقط می‌ تواند ۹ روز از حق مرخصی سالانه خود را ذخیره کنند.
• در صورتی که مرخصی کارگران اداره کار از قبل مشخص شده باشد (سه ماه آخر هر سال برای سال بعد و با تایید شورای اسلامی کار) در روزهای سال امکان جابجایی مرخصی بین خود کارگران وجود دارد.
• کارگران علاوه بر تعطیلات رسمی کشور، روز کارگر نیز تعطیل هستند و کارفرما نباید در این روز کارگران را به مجبور به کارکردن کند. و همچنین باید حقوق و دستمزد و اضافه کار روز تعطیل کارگر محاسبه شود.
• در صورتی که کارگر و کارفرما در مورد زمان مرخصی کارگر در قانون کار  به توافق نرسند ، نظر اداره کار و امور اجتماعی محل لازم الاجراست.
• در صورتی که برای کارگر یکی از اتفاقات مانند : بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی، تعطیلی کارگاه یا فوت کارگر رخ بدهد .مطالبات مرخصی اداره کار استفاده نشده به کارگر یا ورثه پرداخت می‌ شود.
• اگر کارگر استعفا بدهد مطالبات حق مرخصی‌های باقیمانده به وی تعلق نمی‌ گیرد.
• کارگرانی که کارمزد هستند برای روزهای جمعه و تعطیلات رسمی و مرخصی، استحقاق دریافت مزد بر اساس میانگین کارمزد در روزهای کارکرد آخرین ماه را دارند.

مرخصی استعلاجی قانون کار 

در قانون کار هیچگونه محدودیتی برای گرفتن مرخصی استعلاجی کارمندان و کارگران پیش بینی نشده است و به هر میزانی که پزشک معالج تجویز کند، امکان استفاده از حق مرخصی استعلاجی وجود دارد

نکته مهم : مرخصی استعلاجی اداره کار چه کوتاه مدت باشد یا بلند مدت تابع قوانین و مقررات تأمین اجتماعی می باشد، و باید مدت زمان مرخصی استعلاجی توسط پزشک معتمد و معالج و یا کمیسیون پزشکی سازمان تأمین اجتماعی تأیید شود تا شامل سوابق کار و بازنشستگی،  و همچنین پرداخت غرامت و دستمزد کارگران شود. (ماده ۷۴ قانون کار و ۵۹ قانون تأمین اجتماعی)

مرخصی استعلاجی چند روز است؟

سقف مرخصی استعلاجی چهار ماه است اما اگر پزشک معتمد و شورای عالی پزشکی تایید کنند و مرخصی اداره کار  به یک سال برسد و بیماری صعب الاعلاج باشد کارگر را بازنشسته می شود..

گارگر می تواند پس از اتمام طول دوره درمان، با ارائه اسناد و مدارک مربوط به بیماری خود به سازمان تامین اجتماعی مراجعه کند ، و حقوق و مزایای خود در طول دوره بیماری را تا حد تعیین شده دریافت کند.

نکته مهم 

در صورتی که مشمولان قانون کار از مرخصی‌های استعلاجی استفاده کنند ، قرارداد کار آنها به قوت خود باقی خواهد می ماند و کارگر می‌ تواند پس از تمام شدن مرخصی استعلاجی، مجددا به  محل کار خود باز گردد.

مرخصی ساعتی اداره کار 

مرخصی ساعتی بخشی از مرخصی استحقاقی است؛ و از میزان مرخصی استحقاقی فرد کسر می‌ شود و شخص برای برخی از کارهای روزانه خود می تواند از مرخصی ساعتی استفاده کند.

مرخصی حج 

طبق ماده ۶۷ قانون کار هر کارگر و کارمندی حق دارد برای ادای فریضه حج واجب در تمام طول مدت کار خود فقط برای یک مرتبه و برای مدت یک ماه حق مرخصی دریافت کند.

البته کارگر می‌ تواند از ۳۰ روز مرخصی استحقاقی در صورتی که ۳۰ روز مرخصی  ذخیره داشته باشد، استفاده کند و در صورت نداشتن مرخصی اداره کار از مرخصی بدون حقوق قانون کار استفاده کند.

مرخصی ازدواج دائم و فوت طبق ماده ۷۳ قانون کار، کلیه کارگران در صورت ازدواج دائم، فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان سه روز مرخصی با دستمزد دریافت کنند .

این مرخصی ارتباطی به مرخصی استحقاقی سالانه کارگران نداشته و جدا محاسبه می‌ شود. این مرخصی قابل انتقال به زمان دیگری نمی باشد.

افرادی که از این مرخصی استفاده می کنند علاوه بر دریافت حقوق خود به صورت کامل از سایر مزایای قانونی مثل  عیدی، سنوات و …. در پایان سال برای این سه روز بهرمند می شوند و حقوق و مزایای آنها محاسبه و پرداخت می شود.

مرخصی بین تعطیلی قانون کار

مثلا  گاهی ممکن است بعد از تعطیلی جمعه یکشنبه و دوشنبه هم تعطیل رسمی اعلام می‌ شود و فرد تمایل دارد که شنبه را هم از تعطیلی کاری استفاده کند.

همچنین در صورت لزوم انجام این کار شنبه، جزو مرخصی استحقاقی فرد لحاظ می شود و از روز های مرخصی استحقاقی کسرمی شود که به آن مرخصی بین التعطیلی گفته می‌  شود.

مرخصی زایمان 

براساس ماده ۷۶ قانون کار، برای کارمندان خانوم مرخصی زایمان در نظر گرفته شده است که این نوع از مرخصی شامل ایام بارداری و شیردهی می باشد و همچنین  در قانون فعلی مدتی هم برای پدر تعطیلی کاری با این عنوان در نظر گرفته شده است و براساس آخرین قوانین مرخصی زایمان برای خانوم ها 9 ماه در نظر گرفته شده است.

خانوم ها می توانند بخشی از مرخصی را قبل از زایمان دریافت کنن و بخش دیگر را بعداز زایمان

کارفرما حق اخراج فرد در طول مرخصی را ندارد و همچنین خانم ها پس از تمام شدن دوران مرخصی ، باید به سازمان تامین اجتماعی مراجعه کنند و برای دریافت حق و حقوق خود اقدام کنند.

مرخصی پاس شیر

طبق ماده ۶ قانون ترویج تغذیه نوزاد با شیر مادر و نیز حمایت از مادران شیرده، کارگران و کارمندان زن مجاز هستند تا به مدت دو سال، یعنی تا دو سالگی نوزاد روزانه یک ساعت مرخصی اداره کار دریافت کنند.

مرخصی بدون حقوق در قانون کار

براساس  ماده 72 قانون کار مرخصی بدون حقوق از نظر مدت زمان و شرایط بازگشت به کار براساس توافق کارفرما و کارگر صورت می گیرد و شرایط آن باید به شکل کتبی ذکر شود.

معمولا دلایل استفاده از این مرخصی، تحصیل ، سفرهای طولانی، مشکلات خانوادگی و غیرقابل پیش‌ بینی و…. می باشد که ممکن است به طول بیانجامد؛

مرخصی بدون حقوق اداره کار  حداکثر ۲ سال است؛ و براساس ماده 16 قانون کار در صورت نیاز و موافقت کارفرما تا دو سال دیگر هم قابل تمدید است.

شرایط مرخصی بدون حقوق اداره کار

در مرخصی بدون حقوق ، قراردادکاری به حالت تعلیق در می‌ آید و در این تعطیلی کاری حقوق و مزایای مانند:  بیمه تامین اجتماعی ، عیدی ، حقوق ماهانه، سنوات و …. به شخص تعلق نمی گیرد و فقط طبق توافق فرد می تواند بعد از پایان مدت تعطیلی کاری به سر کار خود برگردد.

سخن پایانی 

در این بخش از سایت آسان کار با مرخصی اداره کار، حق مرخصی، مرخصی کارگران به صورت کامل و تخصصی آشنا شدیم.ممنون از اینکه تا انتهای مطلب با آسان کار همراه بودید ما در بخش نظرات منتظر دیدگاه ها و نظرات شما هستیم .

سوالات متداول شما

مرخصی اداره کار چند روز است؟

برای کارگران و کارمندان اداری، ۲۶ روز در سال مرخصی با حقوق در نظر گرفته شده است.

قانون اداره کار برای مرخصی کرونا چگونه است؟

بیماران بستری (موارد شدید و درگیری ریه) بسته به طول مدت علائم و تشخیص پزشک متخصص معالج، مرخصی استعلاجی این گروه می تواند تا ۱۴ روز یا بیشتر تمدید شود.

مرخصی اداره کار 1401 چند ساعت است؟

مرخصی سالانه کارگران ۱۹۱ ساعت است و مرخصی ماهانه کارگران ۱۶ ساعت خواهد بود. این اعداد و ارقام به صورت جزئی به بالا گرد شده اند.

مرخصی کارگران در ماه چقدر است؟

هر کارگر می تواند در طول سال ۳۰ روز با احتساب ۴ روز جمعه از مرخصی استحقاقی  استفاده نماید ومیزان این مرخصی استحقاقی که معادل دو روز و نیم در ماه میباشد

آیا مرخصی استعلاجی حقوق دارد؟

بر اساس ماده 62 قانون بیمه تامین اجتماعی، فرد می تواند در مدتی که از مرخصی استعلاجی استفاده می کند، با ارائه مدارکی از قبیل: پزشک و گواهی پزشکی، به میزان معینی دستمزد یا حقوق مرخصی استعلاجی دریافت کند که به آن، غرامت دستمزد نیز گفته می شود .

بدیهی است در مرخصی استعلاجی کمتر از 3 روز ناشی از بیماری عادی و عدم بستری شدن فرد در بیمارستان، غرامت دستمزد تعلق نمیگیرد

آیا در مرخصی بدون حقوق بیمه رد می شود؟

در مرخصی بدون حقوق ، قرارداد کاری به حالت تعلیق در می‌ آید و در این تعطیلی کاری حقوق و مزایای مانند:  بیمه تامین اجتماعی ، عیدی ، حقوق ماهانه، سنوات و …. به شخص تعلق نمی گیرد.