بیمه تامین اجتماعی یکی از مورد اعتمادترین بیمه‌ها در کشور است که به صورت اجباری یا اختیاری قابل انجام است. افرادی که در یک شرکت مشغول به کار می‌شوند، تحت پوشش بیمه شرکت قرار گرفته و کارفرما بیمه را به طور ماهانه برایشان رد می‌کند. برخی از افراد نیز که در خانه مشغول به کار هستند و یا هیچ کار مشخصی ندارند، از بیمه خویش فرما برای بهره‌مندی از مزایای بیمه تامین اجتماعی استفاده می‌کنند. اما بیمه خویش فرما یا همان قرارداد تامین اجتماعی خویش فرما چیست و چه مزایایی دارد؟ در ادامه با این بیمه و مزایا و معایب آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
بیمه خویش فرما چیست؟
اگر جزو افرادی هستید که در خانه کار می‌کنید و یا هیچ کار تخصصی ندارید و تنها دوست دارید از مزایای بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند شوید، میتوانید از خدمات بیمه خویش فرما استفاده کنید. در واقع افرادی که تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند، واجد دریافت بیمه خویش فرما می‌باشند. بیمه خویش فرما جزو بیمه‌های اختیاری است و هر فردی میتواند برای بهره‌مندی از آن از طریق سازمان تامین اجتماعی اقدام نماید. به دلیل اختیاری بودن این بیمه، از آن به عنوان بیمه اختیاری تامین اجتماعی نیز یاد می‌شود. افرادی که خود را بیمه خویش فرما می‌کنند، باید ماهانه وارد سایت تامین اجتماعی شده و از طریق بخش مربوطه اقدام به واریز حق بیمه اختیاری نمایند. تنها نکته‌ای که راجع به بیمه خویش فرما وجود دارد این است که یکی از شرایط احراز آن، داشتن سابقه پرداخت حق بیمه در سازمان تامین اجتماعی است. بنابراین اگر فرد متقاضی سابقه پرداخت حق بیمه 30 روزه داشته باشد، میتواند اقدام به بیمه خویش فرما برای خود نماید.
انواع بیمه خویش فرما و تفاوت‌هایشان
بیمه خویش فرما شامل دو نوع بیمه اختیاری و بیمه خویش فرمای صاحبان حرف و مشاغل آزاد است. افرادی که تحت پوشش بیمه خاصی نیستند، می‌توانند برای برخورداری از این بیمه‌ها به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی در نزدیکی محل خود مراجعه کنند و مراحل لازم برای دریافت آن را طی نمایند. سازمان تامین اجتماعی باید درخواست افراد متقاضی بیمه خویش فرما را تا 60 روز بعد از درخواست مورد بررسی قرار داده و صلاحیت افراد برای داشتن بیمه را تایید نماید. در صورتی که طی این مدت زمان خبر و اطلاعیه‌ای از سوی سازمان تامین اجتماعی دریافت نشود، فرد باید به سازمان بازرسی کل کشور یا بخش بازرسی اداره کل تامین اجتماعی استان مراجعه کرده و مورد را پیگیری نماید.
شرایط مورد نیاز برای برخورداری از بیمه خویش فرما
افرادی که قصد دارند از خدمات بیمه خویش فرما تامین اجتماعی استفاده نمایند، باید شرایط زیر را داشته باشند:
- همانطور که گفته شد یکی از شرایط مهم این بیمه، سابقه پرداخت حق بیمه به مدت حداقل 30 روز است.
- مورد بعدی محدودیت سن است و افراد بین 18 الی 50 سال می‌توانند برای برخورداری از بیمه خویش فرما اقدام نمایند. افرادی که بالای 55 سال سن دارند و قصد دارند خود را بیمه اختیاری نمایند، باید معادل مدت مازاد سنی، سابقه حق بیمه را پرداخت نمایند. برای مثال اگر فرد 57 سال سن دارد، باید حق بیمه 2 سال را پرداخت کرده تا بتواند مشمول این بیمه تامین اجتماعی گردد.
- بیمه خویش فرما تنها برای اتباع ایرانی قابل انجام است و برای سایر اتباع قابل انجام نمی‌باشد.
- فردی که متقاضی دریافت بیمه خویش فرما است، باید از کد 10 رقمی بیمه تامین اجتماعی برخوردار باشد. (اشاره به اینکه شخص باید سابقه بیمه داشته و حداقل 30 روز حق بیمه را پرداخت کرده باشد.)
تفاوت‌های بیمه کارفرما و بیمه خویش فرما
بیمه کارفرما توسط کارفرمای شرکت برای پرسنل رد می‌شود و از نوع اجباری می‌باشد. چرا که یکی از وظایف کارفرما، بیمه کردن پرسنل شرکت است و اگر کارفرما نسبت به آن بی‌توجه باشد، کارگر یا کارمند حق شکایت از او بابت عدم بیمه کردن را دارد. حال بیمه کارفرما با بیمه خویش فرما تفاوت‌هایی دارند که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم:
- در بیمه اجباری، بیمه بیکاری شامل افرادی که به طور ناخواسته از کار بیکار می‌شوند تعلق می‌گیرد. در صورتی که در بیمه اختیاری این مورد وجود ندارد.
- در بیمه کارفرما تسهیلات درمانی به بیشتر کارگران و کارمندان مجموعه تعلق می‌گیرد. اما در بیمه خویش فرما دریافت تعرفه‌های خدماتی و درمانی، با ضرایب 14 الی 18 درصد صورت می‌گیرد.
- در بیمه اجباری، تنها 7 درصد از تعرفه بیمه از حقوق کارگران کسر می‌شود. در صورتی که در بیمه اختیاری فرد موظف به پرداخت حق بیمه به طور کامل است و باید تمام هزینه آن را شخصا پرداخت نماید.
- بیمه اجباری و اختیاری از نظر بازنشستگی با هم تفاوتی ندارند. در واقع سابقه بیمه افراد در هر دو طرح بیمه به یک صورت محاسبه می‌شود. اما در دریافت تسهیلات مستمری بگیران و همچنین از کار افتادگی بین این دو طرح تفاوت‌هایی وجود دارد.
مزایا و معایب بیمه خویش فرما چیست؟
بیمه خویش فرما از مزایا و معایبی برخوردار است که در اینجا به صورت تفکیکی به آنها اشاره می‌کنیم.
مزایای بیمه خویش فرما
- پوشش درمانی بیمه تامین اجتماعی
- امکان بازنشستگی با توجه به سوابق پرداختی حق بیمه
- پوشش کمک هزینه از کار افتادگی در صورت بروز حادثه در حین برخورداری از بیمه تامین اجتماعی
- برخورداری از کلیه خدمات درمانی و فوت
- صدور و دفترچه بیمه تامین اجتماعی
- صدور و تمدید دفترچه برای افراد تحت تکفل
- استفاده از وسایل کمک پزشکی مانند عصا
- پرداخت تمام هزینه‌های کفن و دفن همچون بیمه اجباری
معایب بیمه خویش فرما
در بیمه خویش فرما فرد نمی‌تواند از مزایای زیر که در بیمه اجباری وجود دارد، بهره مند شود:
- غرامت دوران بارداری برای خانم‌ها
- غرامت ایام بیماری
- کمک هزینه ازدواج
- کمک هزینه از کار افتادگی ناشی از کار
- بیمه بیکاری
- و آخرین عیب بیمه خویش فرما این است که پرداخت حق بیمه آن به طور کامل بر عهده شخص است.
نحوه دریافت بیمه خویش فرما به چه صورت است؟
اگر قصد دارید خود را بیمه خویش فرما یا اختیاری کنید، باید با به همراه داشتن مدارک شناسایی مورد نیاز به یکی از شعب سازمان تامین اجتماعی در شهر خود مراجعه کنید. کارکنان در این سازمان مدارک شما را بررسی کرده و سپس تا طی 60 روز نتیجه را به شما به صورت کتبی اعلام می‌کنند. در صورتی که درخواست مورد تایید بگیرد، به شما اطلاعیه ارسال می‌شود. پس از آن شما طی 20 روز کاری فرصت دارید تا مجددا به شعبه مربوطه مراجعه کرده و قرارداد بیمه خویش فرما را با سازمان تامین اجتماعی منعقد کنید. پس از عقد قرارداد، تا 10 روز کاری فرصت دارید تا اولین حق بیمه خویش فرما را پرداخت نمایید. روش پرداخت حق بیمه خویش فرما به دو صورت است. در روش اول میتوان به کارگزاری بیمه تامین اجتماعی مراجعه کرده و پس از دریافت فیش واریزی برای پرداخت حق بیمه اقدام کرد. روش دوم مراجعه به پرتال سازمان تامین اجتماعی و پرداخت حق بیمه به صورت آنلاین است. همچنین میتوانید برای پرداخت حق بیمه خویش فرما از طریق اینترنت بانک ملت و رفاه کارگران، از طریق خودپردازهای بانکی، از طریق موبایل و کدهای USSD مربوطه، از طریق تلفن بانک و از طریق دستگاه‌های کارتخوان اقدام نمایید.
مدارک لازم برای بیمه خویش فرما به شرح زیر است:
- اصل شناسنامه به همراه کپی از تمام صفحات آن
- اصل کارت ملی به همراه کپی از آن
- کارت پایان خدمت یا معافیت برای آقایان
- پنج قطعه عکس جدید 3X4 جدید جهت ارسال به معاینات و دریافت شماره بیمه
جمع بندی
در این مطلب به بررسی بیمه خویش فرما پرداختیم و با مزایا و معایب آن و همچنین تفاوت‌های آن با بیمه کارفرما آشنا شدیم. همانطور که اشاره شد بیمه خویش فرما برای افرادی مناسب است که توسط شخص یا سازمانی بیمه نیستند و قصد دارند به طور شخصی خودشان را بیمه نمایند. پرداخت حق بیمه خویش فرما به طور کامل بر عهده فرد بوده و باید به طور ماهانه برای پرداخت آن اقدام نماید.
جهت دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک اداری آسان کار تماس بگیرید.
