خاتمه قرارداد کار به چه صورت است؟

هر قراردادی که منعقد می‌شود، دارای یک تاریخ شروع و یک تاریخ پایان همکاری است. در واقع طرفین قرارداد در این بازه زمانی نسبت به هم متعهد هستند و باید به وظایف درج شده در قرارداد عمل نمایند. در رابطه با قرارداد کاری نیز به همین صورت است. هر قرارداد کاری دارای یک تاریخ شروع و پایان است و زمانی که همکاری بین کارگر و کارفرما به اتمام برسد، خاتمه قرارداد کار شکل می‌گیرد. حال در رابطه با خاتمه قرارداد کار، چندین علت وجود دارد که قرار است در این مطلب به بررسی آنها بپردازیم. پس در صورتی که شما هم از شرایط خاتمه قرارداد کاری اطلاعی ندارید، این مطلب را تا انتها دنبال نمایید.

خاتمه قرارداد کاری به صورت ارادی

همانطور که اشاره مختصری داشتیم، قرارداد کاری به چند علت خاتمه پیدا می‌کند. در اینجا به بررسی علل ارادی خاتمه قرارداد کاری می‌پردازیم.

• فسخ قرارداد کاری از سوی کارفرما

یکی از مهمترین عللی که باعث خاتمه قرارداد کار می‌شود، فسخ قرارداد است. در قراردادهای کاری نسخه دوم قرارداد به کارگر داده می شود و شروطی برای کارگر مشخص می‌شود که اگر به آنها بی توجه بوده و در دوران کار به آنها عمل نکند، کارفرما این حق را دارد که اقدام به فسخ قرارداد کاری نماید. در واقع کارفرماها با داشتن این حق، برای خود ارزش قائل می‌شوند و از این طریق از تخطی کارگر جلوگیری می‌نماید. در صورتی که کارگر به هر شکلی از وظایف خود سر باز زده و به امور محول شده خود عمل نکند، کارفرما قادر است به طور قانونی اقدام به فسخ قرارداد و خاتمه قرارداد کاری نماید.

• استعفای کارگر

از دیگر شرایط فسخ یا خاتمه قرارداد کار، میتوان به استعفا از سوی کارگر اشاره کرد. گاهی اوقات کارگر یا کارمند در شرایطی قرار می‌گیرند که ادامه همکاری برای او میسر نمی‌باشد. در واقع استعفای کارگر امری ارادی و در اختیار خود کارگر است. از این رو اگر به هر دلیلی امکان ادامه همکاری از سوی کارگر وجود نداشته باشد، قرارداد کاری خاتمه پیدا می‌کند. البته استعفا از کار شرایط و تشریفاتی دارد که باید به آنها توجه شود.

• بازنشستگی افراد

زمانی که افراد به سن بازنشستگی می‌رسند، دیگر نیازی به کار نبوده و قرارداد کاری با کارفرما خاتمه پیدا می‌کند. هر کارگری بسته به نوع حرفه، شرایط کاری، منطقه خدمت، سن، جنسیت و غیره در یک سن مشخصی بازنشسته می‌شود. برای همین با رسیدن افراد به دوران بازنشستگی، قرارداد کاری با کارفرما فسخ می‌شود.

خاتمه قرارداد کاری به صورت غیر ارادی

در بخش قبلی به بررسی عواملی که سبب خاتمه قرارداد کار به صورت ارادی می‌شود، پرداخته شد. حال در این بخش به بررسی مواردی که سبب خاتمه قرارداد به شکل غیر ارادی می‌شود، اشاره می‌کنیم.

• فوت کارگر

از عللی که سبب خاتمه قرارداد کار به شکل غیر ارادای می‌شود، میتوان به مرگ کارگر اشاره کرد. گاهی اوقات در اثنای همکاری، شخص کارگر یا کارمند فوت می‌کند که این مورد جزو موارد غیر ارادی است. در این زمان قرارداد کاری به صورت قهری فسخ می‌شود. از آنجایی که این اتفاق خارج از اراده کارگر و کارفرما است، کارفرما قادر به دریافت خسارت از وراث او نمی‌باشد. با این حال اگر پیش از مرگ کارگر خساراتی از جانب او به شرکت و کارفرما وارد شده باشد، کارفرما در صورت اثبات می‌تواند آن را از اموال وی مطالبه نماید.

• از کار افتادگی کارگر

از دیگر علل غیر ارادی که می‌تواند سبب خاتمه قرارداد کار شود، از کار افتادگی کارگر است. گاهی بر اثر حوادثی چون تصادف و یا حتی حوادث ناشی از کار، شخص کارگر دچار مشکلاتی شده و توانایی خود را برای کار کردن از دست می‌دهد. البته گاهی اوقات رسیدن به سن پیری هم باعث از کار افتادگی افراد می‌شود. با این حال در این شرایط نیز میتوان به قرارداد کاری خاتمه داده و آن را فسخ کرد.

ماده خاتمه قرارداد کاری

در رابطه با خاتمه قرارداد کاری، در ماده 21 قانون کار اشاره شده است. در اینجا به این ماده اشاره می‌کنیم.

ماده 21 قانون کار: ” قرارداد کار به یکی از طرق زیر خاتمه می‌یابد: ‌

• الف – فوت کارگر
• ب – بازنشستگی کارگر
• ج – از کار افتادگی کلی کارگر ‌
• د – انقضاء مدت در قراردادهای کار با مدت موقت و عدم تجدید صریح یا ضمنی آن
• ه – پایان کار در قراردادهایی که مربوط به کار معین است ‌
• و – استعفای کارگر
• ز – (الحاقی 01/02/1394) – فسخ قرارداد به ‌نحوی که در متن قرارداد (منطبق با قانون کار) پیش بینی شده است.
• ح – (الحاقی 01/02/1394) – به‌ منظور جبران کاهش تولید ناشی از ساختار قدیمی، کارفرمایان می ‌توانند بر مبنای نوآوری‌ ها و فناوری‌ های جدید و افزایش قدرت رقابت‌ پذیری تولید، اصلاح ساختار انجام دهند، در آن صورت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است طبق قرارداد سه جانبه (تشکل کارگری کارگاه، کارفرما و اداره تعاون و کار و رفاه اجتماعی محل) کارگران کارگاه را به مدت شش تا دوازده ماه تحت پوشش بیمه بیکاری قرار دهد و بعد از اصلاح ساختار، کارگران را به میزان ذکر شده در قرارداد سه جانبه به محل کار برگرداند و یا کارفرمایان می‌توانند مطابق مفاد ماده (9) قانون تنظیم بخشی از مقررات تسهیل و نوسازی صنایع کشور و اصلاح ماده (113) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 26/05/1382 و اصلاحات بعدی آن و قانون بیمه بیکاری مصوب 26/06/1369 عمل کنند.

‌تبصره – کارگری که استعفا می‌کند موظف است یک ماه به کار خود ادامه داده و بدواً استعفای خود را کتباً به کارفرما اطلاع دهد و در صورتی که‌حداکثر ظرف مدت 15 روز انصراف خود را کتباً به کارفرما اعلام نماید استعفای وی منتفی تلقی می‌شود و کارگر موظف است رونوشت استعفا و‌ انصراف از آن را به شورای اسلامی کارگاه و یا انجمن صنفی و یا نماینده کارگران تحویل دهد.”

ماده خاتمه قرارداد کار از طرف پیمانکار

در ماده 239 قانون مدنی آمده است که ” هر گاه اجبار مشروط علیه برای انجام فعل مشروط ممکن نباشد و فعل مشروط هم از جمله اعمالی نباشد که دیگری بتواند از جانب او‌ واقع سازد طرف مقابل حق فسخ معامله را خواهد داشت.” از این ماده قانونی میتوان استدلال کرد که اگر کارفرما با حکم دادگاه به تعهدات خود عمل کند و شخص دیگری نیز انجام این تعهدات را نپذیرد، پیمانکار می‌تواند با حکم دادگاه قرارداد کاری را فسخ نماید.

خاتمه دادن به قرارداد کار موقت

قراردادهای مدت معین، از انواع قراردادهای کاری هستند که در آنها مدت معینی برای کار تعریف شده است. زمانی که مدت مذکور به پایان برسد، قرارداد کاری خاتمه پیدا می‌کند. در واقع در بند د ماده 21 قانون نیز آمده است که پایان یافتن مدت قرارداد کار مدت معین به منزله خاتمه آن است. بنابراین فسخ یا خاتمه قرارداد کاری مربوط به هر قرارداد کاری است و تنها مربوط به قراردادهای کاری دائم نمی‌باشد. با این حال باید اشاره کنیم که تمام عوامل ارادی و غیر ارادی اشاره شده هم می‌تواند موجب خاتمه قرارداد کاری مدت موقت شود. با این حال اگر راجع به این موضوع نیاز به اطلاعات بیشتری داشته باشید، می‌توانید از خدمات مشاوره ما استفاده نمایید.

جمع بندی

در این مطلب به بررسی عواملی که سبب خاتمه قرارداد کار می‌شوند، پرداخته شد. همانطور که اشاره کردیم، این عوامل می‌توانند به صورت ارادی همچون استعفای کارگر و یا رسیدن به سن بازنشستگی باشد. همچنین عوامل غیر ارادی دیگری چون از کار افتادگی و فوت کارگر نیز می‌تواند سبب خاتمه قرارداد کاری شود. خاتمه قرارداد کاری مربوط به تمام قراردادها اعم از دائمی و مدت موقت بوده و هیچ تفاوتی میان آنها وجود ندارد.

جهت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک اداری آسان کار تماس بگیرید.