قراردادهای کاری انواع مختلفی دارند و در حالت کلی به دو دسته قرارداد کار موقت و قرارداد کار تمام وقت و غیر موقت تقسیم می‌شوند. قرارداد کار موقت یکی از قراردادهای کاری بوده که برای کارهای موقت و غیر دائمی میان کارگر و کارفرما منعقد می‌شود. این قراردادها تنها تا زمانی که کار و پروژه مورد نظر کارفرما به اتمام برسد، اعتبار دارند. در حقیقت در این قراردادها زمان شروع و خاتمه قرارداد مشخص است و با رسیدن به تاریخ خاتمه، قرارداد کاری فسخ می‌گردد. حال باید دید که استفاده از قرارداد کار موقت چه مزایایی دارد؟ آیا این قراردادها تنها برای کافرمایان مزایا دارند و یا اینکه کارگران نیز شامل مزیت‌های قرارداد کار موقت می‌شوند؟ در ادامه مطلب به بررسی این قرارداد کار و مزایای استفاده از آن خواهیم پرداخت.
قرارداد کار موقت چیست؟
قرارداد کار موقت یا قرارداد کار مدت معین، یکی از انواع قراردادهای کاری است که تاریخ شروع و پایان آن از همان ابتدا مشخص است و در زمان امضای قرارداد این تاریخ‌ها تعیین می‌شوند. زمانی که قرارداد کاری موقت میان کارگر و کارفرما منعقد می‌شود، کارفرما حق ندارد اقدام به فسخ قرارداد کار نماید. مگر در شرایطی خاص. همچنین کارگر نیز موظف است به تمام وظایف درج شده خود در قرارداد کار موقت عمل نماید و پروژه و کار مورد نظر کارفرما را تا تاریخ پایان به سرانجام برساند. زمانی هم که قرارداد به تاریخ پایان برسد، طرفین قرارداد دیگر در قبال هم تعهدی ندارند و قرارداد فسخ می‌شود. البته در صورت نیاز و صلاحدید کارفرما، میتوان مجددا برای تمدید قرارداد کار موقت اقدام کرد.
برخی افراد تصور دارند که قرارداد کاری موقت مشمول قوانین کار و بیمه تامین اجتماعی نمی‌شود. در صورتی که اینطور نبوده و تمام افرادی که به طور موقت و مدت معین در شرکت یا کارگاهی مشغول به کار می‌شوند، مشمول دریافت حقوق و مزایای قانون کار هستند. این یعنی کارفرما موظف است علاوه بر پرداخت حقوق به پرسنل، حق بیمه آنها را نیز پرداخت نماید.
تنظیم قرارداد کار موقت و اهمیت آن
این روزها شاهد پرونده‌های حقوقی زیادی هستیم که به خاطر نبود قرارداد کار میان کارگر و کارفرما در جریان می‌باشند. زمانی که کارفرما در تنظیم قرارداد کار کوتاهی کرده و یا آن را به درستی تنظیم نکند، ممکن است در آینده با مشکلاتی روبرو شود. همچنین شخص کارگر یا کارمند نیز ممکن است در صورت عدم وجود قرارداد کار موقت، دچار مشکلاتی شده و مجبور به صرف روزها وقت برای شکایت از کارفرما و پیگیری حق و حقوق خود باشد. در اینجاست که اهمیت تنظیم و وجود قرارداد کار موقت مشخص می‌شود. در صورتی که از همان ابتدای کار یک قرارداد کار مدت معین میان طرفین تنظیم شود، طرفین قرارداد می‌توانند در صورت بروز هرگونه مشکلی از طرف مقابل خود شکایت نمایند. برای مثال اگر کارفرما کارگر خود را بیمه نکرده و حق بیمه او را پرداخت ننماید، کارگر حق شکایت از کارفرما بابت عدم پرداخت بیمه را دارد. همچنین اگر کارگر در قرارداد موقت استعفا دهد یا به یکباره ترک کار کند و به وظایف موجود در قرارداد کاری پایبند نباشد، کارفرما میتواند از او شکایت کرده و خسارت دریافت نماید. بنابراین تنظیم قرارداد کار موقت و هر نوع قرارداد کاری دیگر، به نفع هر دو طرف است و بهتر است به آن توجه زیادی شود.
مهمترین مفاد در قرارداد کار موقت
قرارداد کار موقت همچون هر قراردادی دارای یک سری مفاد مهم است که در اینجا به بررسی آنها می‌پردازیم:
- درج دقیق مشخصات طرفین: در این قرارداد باید اطلاعات حقوقی یا حقیقی طرفین قرارداد درج شود. در این رابطه هم میتوان به نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، آدرس و تلفن اشخاص حقیقی و نام شرکت، کد پستی و کد اقتصادی اشخاص حقوقی اشاره کرد.
- درج مدت زمان قرارداد: از آنجایی که این قرارداد از نوع موقت است، تاریخ پایان همکاری باید در آن ذکر شود. در واقع در قرارداد کار موقت، درج تاریخ شروع و پایان ضروری است.
- موضوع قرارداد: در موضوع یا عنوان قرارداد کار موقت، باید ماهیت کار درج شود و به طور واضح به موضوع قرارداد اشاره شود.
- حقوق و دستمزد: از مهمترین مفاد در قراردادهای کاری باید به حقوق و مزایا اشاره کرد. کارفرما موظف است میزان دستمزد کارکنان را به طور واضح در قرارداد درج نماید. همچنین باید حداقل‌های قانونی در این رابطه را رعایت کرده و از درج مبالغ پایین‌تر از آن خودداری نماید. چرا که پرداخت حقوق و مزایای کمتر از قانون کار، عملی غیر قانونی است و کارگر میتواند در این رابطه از کارفرما شکایت نماید.
- محل انجام کار: محل انجام کار هم باید در قرارداد به طور دقیق ذکر شود.
- تعهدات طرفین نسبت به هم: با درج تعهدات و مسئولیت‌های طرفین در قرارداد کار موقت، از ایجاد هرگونه مشکل و اختلاف در آینده جلوگیری می‌شود.
- وضعیت مرخصی و تعطیلات: مشخص کردن روزهای کاری و تعطیلات در قرارداد کار موقت باعث می‌شود تا مشکلی در این زمینه ایجاد نشود و کارگر یا کارمند از شرایط کاری خود به خوبی آگاه باشند.
مزایای قرارداد کار موقت چیست؟
عقد قرارداد کاری موقت میان کارگر و کارفرما، مزایای زیادی دارد. در اینجا به چند مزیت مهم قرارداد کار اشاره می‌کنیم:
-
پیشگیری از اختلاف و دعوا میان طرفین
یکی از مزایای مهم قرارداد کاری این است که با وجود آن میتوان از ایجاد دعوا و درگیری میان طرفین جلوگیری کرد. دلیل آن هم این است که در قرارداد کاری کلیه ضوابط و مقررات مشخص می‌شود و دیگر جای بحث در هیچ زمینه‌ای باقی نمی‌ماند. زمانی که قرارداد کاری موقت یا دائم میان کارفرما و کارگر منعقد می‌شود، افراد قادر به تخلف در امور و وظایف خود نبوده و به آن پایبند می‌شوند. برای همین از ایجاد درگیری و اختلاف میان افراد جلوگیری شده و کار به دادگاه و اداره کار برای شکایت نمی‌کشد.
-
احقاق حقوق با استفاده از قرارداد کار
حال اگر به هر دلیلی میان کارگر و کارفرما دعوا و اختلافی به وجود آید، طرفین می‌توانند با استناد بر قرارداد کاری از طرف مقابل خود شکایت نمایند. در واقع یکی دیگر از مزایای قرارداد کار موقت این است که با آن میتوان از باخت در دعوا جلوگیری کرد. فرض کنید در قرارداد کاری کارفرما تعهد داده است که در بازه زمانی مشخصی اقدام به واریز حقوق کارگر می‌نماید. حال اگر در این بازه زمانی پرداخت حقوق صورت نگرفته و کارفرما عذر و بهانه‌های واهی برای آن مطرح نماید، کارگر میتواند با استناد بر قرارداد کاری از کارفرما شکایت کند و از این طریق به حق و حقوق خود برسد.
-
جلوگیری از طولانی شدن دعوا
روند رسیدگی به هر پرونده حقوقی کمی طولانی است. در رابطه با پرونده‌های کاری نیز به همین شکل است. حال اگر مدارک و مستندات کافی برای ارائه وجود داشته باشد، میتوان پروسه رسیدگی به پرونده‌ها و دعاوی مربوط به کار را کوتاهتر کرده و از طولانی شدن دعوا جلوگیری کرد.
-
جلوگیری از اتلاف هزینه‌های مالی
از دیگر مزایای استفاده از قرارداد کار موقت این است که با وجود آن از اتلاف هزینه‌های مالی جلوگیری می‌شود. برخی از افراد برای پیگیری کارهای خود از وکیل استفاده می‌کنند که این کار مستلزم پرداخت هزینه حق الوکاله وکیل است. برای همین اگر یک قرارداد کار اصولی و استانداردی وجود داشته باشد، میتوان با تکیه بر آن اقدام به شکایت با کمترین هزینه کرده و دیگر هزینه‌هایی بابت دریافت وکیل پرداخت نکرد.
قرارداد کار موقت چه اشکالاتی دارد؟
با اینکه تنظیم قرارداد کار موقت مزایای زیادی دارد، اما این قرارداد هم شامل اشکالاتی است که بهتر است با آن آشنایی داشته باشید. یکی از عمده اشکالات این قرارداد این است که کارگر امنیت شغلی ندارد. با اینکه طبق قانون کار قرارداد کار موقت معتبر و درست تلقی می‌شود، اما باید سازوکارهای حمایتی به خصوصی در این قرارداد در نظر گرفته شود تا حقوق کارگر با خطرات ناشی از عدم امنیت شغلی مواجه نگردد. در این رابطه هم میتوان به محدودیت کارفرمایان در رابطه با اخراج کارگران اشاره کرد. به این صورت که طبق قانون کار، کارفرما تنها در شرایطی که قصور کارگر در انجام وظایف محوله یا عدم رعایت قوانین و مقررات کارگاه محرز شده باشد، میتواند به این کار بپردازد. همچنین موافقت شورای اسلامی کار در خصوص اخراج کارگر الزامی بوده و کارگر هم میتواند به حکم اخراج خود در هیات‌های تشخیص و حل اختلاف اعتراض نماید.
شرایط فسخ قرارداد کار موقت چیست؟
در ماده ۲۷ قانون کار آمده است که ” هر گاه کارگر در انجام وظائف محوله قصور ورزد و یا آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی نقض نماید کارفرما حق دارد در‌صورت اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به عنوان حق سنوات به وی پرداخته و قرارداد کار را فسخ نماید.”
طبق ماده قانونی اشاره شده در صورتی که کارگر در انجام امور مربوط به خود کوتاهی کند و یا کارفرما از او راضی نباشد، حق دارد تا به فسخ قرارداد کار موقت بپردازد. برای فسخ این قرارداد هم کارفرما باید بتواند نظر مثبت شورای اسلامی کار را جلب کند. البته فسخ قرارداد کار موقت تنها از سوی کارفرما امکانپذیر نبوده و کارگر نیز میتواند استعفای خود را از ادامه کار اعلام نماید. در صورتی که کارگر از ادامه کار استعفا دهد، کارفرما حق ندارد کارگر را به اجبار به کار وادارد. تنها در صورتی که کارگر به کارفرما و شرکت خسارتی وارد کرده باشد، کارفرما میتواند ادعای خسارت کرده و پس از اثبات آن، خسارت وارد شده را دریافت نماید.
دلیل تمایل کارفرمایان به قرارداد کار موقت
این روزها بیشتر افراد تمایل به عقد قراردادهای کار موقت دارند و کمتر به سراغ قراردادهای دائمی می‌روند. این موضوع دلایل زیادی دارد که در اینجا به برخی از آنها می‌پردازیم. یکی از دلایل مهم در این رابطه این است که در قرارداد کار موقت کارگر تنها برای مدت زمان خاصی به استخدام کارفرما و شرکت در می‌آید. حال اگر در این بازه کوتاه کارفرما از عملکرد او راضی نباشد، میتواند پس از طی شدن دوره قرارداد، از ادامه همکاری با او خودداری نماید. این در حالی است که اگر قرارداد کار از نوع دائمی باشد، برای اخراج و عدم همکاری باید پروسه سخت‌تری را طی نماید. همچنین کارفرما باید برای فسخ قرارداد کار، دلایل محکمه پسندی را ارائه دهد. برای همین است که بیشتر کارفرمایان تمایل به انعقاد قرارداد کار موقت دارند. برای همین با استفاده از این نوع قراردادها میتوان در ابتدا یک شناخت از کارگر و نحوه کار او پیدا کرده و سپس در رابطه با عقد قراردادهای طولانی و دائمی تصمیم گیری کرد. قرارداد کار موقت را می توان به دائمی تبدیل کرد.
ایراد و عیب قرارداد کار موقت برای کارگر
شاید عقد قرارداد کار مدت موقت برای کارفرما مزایایی داشته باشد، اما ایراد این قرارداد برای کارگر این است که کارگر امنیت شغلی ندارد. در واقع همانطور که اشاره شد، قرارداد کار مدت معین تنها برای یک بازه زمانی خاص است و پس از آن کارگر باید مجددا به دنبال یک شغل دیگر باشد. برای همین است که در قانون کار قراردادهای کاری موقت نیز به رسمیت شناخته شده‌اند و در رابطه با پرداخت کلیه حق و حقوق در آن تاکید زیادی شده است.
جمع بندی
در این مطلب با مزایای قرارداد کار موقت آشنا شدیم. همانطور که اشاره کردیم، برخی از کارفرمایان برای شناخت بیشتر از کارگر و گذراندن دوره آموزشی، اقدام به عقد قرارداد کار موقت می‌کنند. همچنین برخی تنها برای انجام یک کار مشخص به استخدام افراد می‌پردازند و برای این کار با آنها یک قرارداد کار مدت معین تنظیم می‌کنند. این نوع از قراردادها مزایایی را برای کارفرما و یا کارگر در پی دارند. از جمله مزایای استفاده از قرارداد کار موقت باید به پیشگیری از اختلاف و دعوا، احقاق حقوق با تکیه بر آن، جلوگیری از طولانی شدن دعوا و جلوگیری از اتلاف هزینه‌های مالی اشاره کرد.
جهت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک اداری آسان کار تماس بگیرید.
